Ο ΟΘΩΝΑΣ

Όθων της Ελλάδας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδειαΜετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Όθων
Βασιλιάς της Ελλάδος
Περίοδος εξουσίας
6 Φεβρουαρίου, 1832 - 23 Οκτωβρίου, 1862
Διάδοχος Γεώργιος Α΄

Σύζυγος Αμαλία
Βασιλικός Οίκος Οίκος Βίττελσμπαχ
Πατέρας Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας
Μητέρα Θηρεσία
Γέννηση 1 Ιουνίου 1815
Σάλτσμπουργκ, Αυστρία
Θάνατος 14 Ιουλίου, 1867
Βαμβέργη, Βαυαρία
Τοποθεσία Ταφής Theatinerkirche, Μόναχο, Βαυαρία


Ολόσωμο πορτραίτο του Βασιλιά Όθωνα με φουστανέλα. Έργο του Νικηφόρου Λύτρα.Ο Όθων-Φρειδερίκος-Λουδοβίκος, πλήρες όνομα Όττο Φρίντριχ Λούντβιχ φον Βίττελσμπαχ (Otto Friedrich Ludwig von Wittelsbach) (1 Ιουνίου 1815 - 14 Ιουλίου 1867), ήταν Πρίγκιπας της Βαυαρίας και πρώτος Βασιλεύς του Βασιλείου της Ελλάδος, με τον επίσημο τίτλο «Βασιλεύς της Ελλάδος».

Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη]
1 Βιογραφία
2 Η Αντιβασιλεία και το έργο της
2.1 Διοικητική οργάνωση
2.2 Εκπαίδευση
2.3 Εκκλησιαστικό
2.4 Στρατός
2.5 Δικαιοσύνη
3 Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843
4 Η καθιέρωση της Συνταγματικής Μοναρχίας
5 Η εκθρόνιση και η εξορία του Όθωνα
5.1 Δυσαρέσκειες και αντιδυναστικές εκδηλώσεις
5.2 Επαναστατικά κινήματα
5.3 Επανάσταση και έξωση του Όθωνα
6 Βιβλιογραφία
6.1 Ελληνική
6.2 Ξένη
7 Δείτε επίσης

[Επεξεργασία] Βιογραφία
Ο Όθωνας ήταν ο δευτερότοκος γιος του Διαδόχου και μετέπειτα Βασιλέως της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄ και της Θηρεσίας, κόρης του δούκα του Σάζεν Άλτενμπουργκ. Πήρε εκπαίδευση ενός πρίγκηπα που προοριζόταν για δευτερεύουσα θέση μέσα στο κράτος. Μάλιστα ο πατέρας του ήθελε να ακολουθήσει το εκκλησιαστικό στάδιο και ανέθεσε τις σπουδές του στον φανατικό καθολικό ιερέα Oetel που αργότερα έγινε επίσκοπος του Άϊχστατ.

Λόγω της καχυποψίας απέναντι στον Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια (εθεωρείτο ρωσόφιλος), το 1830 η Αγγλία κατά την υπογραφή της συνθήκης ανεξαρτησίας της Ελλάδας πέτυχε συμφωνία με τις Μεγάλες Δυνάμεις («Προστάτιδες Δυνάμεις») της δημιουργίας Ελληνικού Βασιλείου. Το 1832, ο Όθων εκλέχθηκε Βασιλεύς της Ελλάδας, ύστερα από την τελική άρνηση του Λεοπόλδου της Σαξωνίας (γιου του δούκα του Sachsen-Coburg-Saalfeld Φραγκίσκου) που είχε επιλεγεί αρχικά Βασιλεύς της Ελλάδας και έγινε κατόπιν Βασιλεύς του νεοσύστατου Βασιλείου του Βελγίου.

[Επεξεργασία] Η Αντιβασιλεία και το έργο της

Η άφιξη του Όθωνα στο Ναύπλιο, του Peter von Hess, 1835Στις 25 Ιανουαρίου 1833 σε ηλικία 17 ετών, ο Όθωνας αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο, από τη βρετανική φρεγάτα «Μαδαγασκάρη», εν μέσω λαϊκών επευφημιών, συνοδευόμενος από τριμελή Αντιβασιλεία Βαυαρών (που θα κυβερνούσε μέχρι αυτός να ενηλικιωθεί το 1835) και πολυμελή βαυαρικό τακτικό στρατό (3.850 στρατιώτες) που βαθμιαία συμπληρώθηκε από «εθελοντές», στην πλειοψηφία Γερμανούς.

Επειδή ο Όθωνας ήταν ανήλικος, σχηματίστηκε επιτροπή αντιβασιλείας από τους Βαυαρούς Άρμανσμπεργκ (πρόεδρο), Μάουρερ, Έιντεκ, Γκρένερ και Άμπελ. Η περίοδος της Αντιβασιλείας κράτησε από το 1832 μέχρι το 1835 και υπήρξε εξαιρετικά σκληρή. Από τα πρώτα διατάγματα ήταν η διάλυση των ελληνικών στρατιωτικών σωμάτων των οπλαρχηγών. Υπήρξαν έντονες αντιδράσεις και κάποιες εξεγέρσεις πνίγηκαν στο αίμα. Συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν πολλοί γνωστοί καπετάνιοι. Πέρασαν από δίκη τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα που καταδικάστηκαν αρχικά σε θάνατο, αλλά η ποινή τους μετατράπηκε σε 20 χρόνια φυλακή.

Η διοίκηση του Κράτους ήταν έντονα συγκεντρωτική και γραφειοκρατική, με νομοθεσία εισηγμένη χωρίς να λαμβάνει υπ' όψη τις τοπικές ιδιομορφίες. Τα μέλη της Κυβέρνησης μοιραζόντουσαν ως προς την εύνοια ανάμεσα στους Αντιβασιλείς.

[Επεξεργασία] Διοικητική οργάνωση
Κατά τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης από την Αντιβασιλεία έγινε μεταβολή της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας το 1833. Το κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς και 42 επαρχίες με επικεφαλής τους νομάρχες και έπαρχους. Οι νομάρχες είχαν ευρύτατες πολιτικο-στρατιωτικές και οικονομικές δικαιοδοσίες. Οι επαρχίες διαιρέθηκαν σε δήμους (πόλεις και κοινότητες). Σε κάθε δήμο υπήρχε δημοτικό συμβούλιο του οποίου τα μέλη εκλέγονταν από τους κατοίκους. Για τους δημάρχους ίσχυε το τριπρόσωπο = σε κάθε δήμο εκλέγονταν 3 υποψήφιοι και ο βασιλιάς επέλεγε ένα για δήμαρχο. Οι νομάρχες και οι έπαρχοι διορίζονταν από τον βασιλιά (έλεγχος δημοτικής διοίκησης)

[Επεξεργασία] Εκπαίδευση

Ρομαντικός πίνακας του Όθωνα με φόντο αρχαιότητεςΤα μέλη της Αντιβασιλείας (και πιο συγκεκριμένα ο Μάουρερ) έλαβαν αποφάσεις και εξέδωσαν διατάγματα σύμφωνα με τα οποία :

1.Ιδρύθηκαν δημοτικά σχολεία σε όλους τους δήμους με υποχρεωτική φοίτηση για παιδιά άνω των 6 ετών (7ετής φοίτηση)
2.Ιδρύθηκαν Ελληνικά σχολεία σε όλες τις επαρχίες (3ετής φοίτηση). Σε αυτά γίνονταν δεκτοί μετά από εξετάσεις οι απόφοιτοι της Δ΄ τάξης του Δημοτικού.
3.Ιδρύθηκαν γυμνάσια στην έδρα κάθε νομού. (4ετής φοίτηση)
Έτσι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα οργανώθηκε πάνω στα πρότυπα του αντίστοιχου Βαυαρικού, με έναν κύκλο βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης και δυο διαφορετικούς κύκλους μέσης, παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες ήταν πολύ διαφορετικές από αυτές της Βαυαρίας. Κύριο χαρακτηριστικό του περιεχομένου των σπουδών ήταν ο κλασικισμός και η αρχαιολατρία, ενώ ελάχιστη βάση δινόταν στην απόκτηση θετικών και τεχνικών γνώσεων.

Τη δαπάνη των δημοτικών σχολείων αναλάμβαναν οι δήμοι, ενώ των Ελληνικών σχολείων και των γυμνασίων το κράτος. Για την εκπαίδευση των δασκάλων ιδρύθηκε το πρώτο "Διδασκαλείον" και συγκροτήθηκε επιτροπή που θα έκρινε τα προσόντα όσων επιθυμούσαν να εργαστούν ως καθηγητές. Αργότερα, το 1855, αποφασίστηκε οι καθηγητές να είναι αποκλειστικά απόφοιτοι του Πανεπιστημίου της Αθήνας, που ιδρύθηκε και άρχισε να λειτουργεί το 1837.

Η αντιβασιλεία διατήρησε ορισμένες από τις τομές που έγιναν στον τομέα αυτό από τον Καποδίστρια και έτσι έχουμε την επαναλειτουργία των αλληλοδιδακτικών σχολείων, διορισμό νέων δασκάλων, αναδιοργάνωση του Ορφανοτροφείου και της Βιβλιοθήκης στην Αίγινα. Τέλος ιδρύθηκε η Αρχαιολογική υπηρεσία για τη συλλογή και την προστασία των αρχαιοτήτων.

[Επεξεργασία] Εκκλησιαστικό

ΌθωνΗ εκκλησία εξακολουθούσε να υπάγεται στη διοίκηση του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης αλλά η Επανάσταση οδήγησε στη διακοπή των σχέσεων με το Πατριαρχείο. Η Αντιβασιλεία προχώρησε στη ρύθμιση των σχέσεων με τη συγκρότηση επταμελούς, μικτής επιτροπής για την εκπόνηση Σχεδίου Κανονισμού ή Συντάγματος Εκκλησιαστικού με το οποίο αποφασιζόταν για την εκκλησιαστική ανεξαρτησία του Βασιλείου της Ελλάδος και τη σύσταση Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Από το 1833 η Εκκλησία της Ελλάδας θα είχε μόνο δογματική και πνευματική εξάρτηση από το Πατριαρχείο. Ήταν δηλαδή αυτοκέφαλη με ανώτατη εκκλησιαστική αρχή την πενταμελή Ιερά Σύνοδο. Τα μέλη όμως εκλέγονταν από τον βασιλιά και στις συνεδριάσεις θα παρίστατο βασιλικός επίτροπος με δικαίωμα αρνησικυρίας.

Επίσης έκλεισαν όλα τα μοναστήρια που είχαν κάτω από 6 μοναχούς και οι ελλαδικές επισκοπές περιορίστηκαν σε 10. Έκλεισαν τα γυναικεία μοναστήρια και απαγορεύτηκαν οι δωρεές. Εκποιήθηκε, τέλος, μεγάλο μέρος της περιουσίας των διαλυθέντων εκκλησιών για τα κονδύλια του κράτους γεγονός που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις – απομάκρυνση από παραδόσεις και εφαρμογή ενός καισαροπαπικού σχεδίου Βαυαρών.

[Επεξεργασία] Στρατός

Επίσημο πορτραίτο του Όθωνα με φουστανέλα την περίοδο της ΑντιβασιλείαςΟ τακτικός στρατός μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια διαλύθηκε. Άτακτα στρατιωτικά σώματα περιφέρονταν στην περιοχή του Ναυπλίου και έδιναν μια εικόνα αναρχίας. Τα στρατεύματα αυτά θεωρούνταν από την Αντιβασιλεία ως εχθρικά προς τη μοναρχία.

Η Αντιβασιλεία διέλυσε όλα τα άτακτα στρατεύματα και απομακρύνθηκαν οι στρατολογηθέντες μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη. Άλλοι που πολέμησαν στην Ελληνική Επανάσταση είχαν τη δυνατότητα να διαλέξουν μεταξύ της απόλυσής τους και την κατάταξη τους στο τακτικό στρατό. Για την απορρόφηση των παλαιών πολεμιστών θεσπίσθηκε η συγκρότηση 10 ελαφρών ταγμάτων τακτικού στρατού αμιγώς ελληνικών, που όμως δεν συμπληρώθηκαν λόγω του μικρού αριθμού προσέλευσης ανδρών για κατάταξη.

Τελικά καταρτίσθηκαν μόνο δύο ελαφρά τάγματα (ακροβολισταί) τα οποία ενσωμάτωσαν εθελοντές από τη Μάνη και τη Στερεά Ελλάδα. Παράλληλα υπήρχε το πεζικό της γραμμής, με μικτή ελληνοβαυαρική σύνθεση στην αρχή και αμιγώς ελληνικό μετά το 1840. Κάθε τάγμα, από τα τρία που τελικά δημιουργήθηκαν, αποτελείτο από 6 λόχους των 120 περίπου ανδρών έκαστος. Επικεφαλής των ταγμάτων διορίστηκαν παλιοί οπλαρχηγοί του Αγώνα. Θέσεις στο στρατό κατέλαβαν και οι Βαυαροί καθώς και φιλέλληνες. Ιδίως στα τεχνικά σώματα, πυροβολικό-μηχανικό, η παρουσία των αλλοδαπών αξιωματικών και βαθμοφόρων είχε την πλειοψηφία.

[Επεξεργασία] Δικαιοσύνη

Το άγαλμα του Όθωνα στο Ναύπλιο.Ιδρύθηκαν Πρωτόκλητα Δικαστήρια, τρία Εμποροδικεία, δυο Εφετεία και ένα Ακυρωτικό Δικαστήριο.

Το 1834 η πρωτεύουσα του κράτους μεταφέρθηκε στην Αθήνα από το Ναύπλιο.

Ευθύς εξ αρχής, η συμπεριφορά του Όθωνα χαρακτηριζόταν από αναποφασιστικότητα, σχολαστικότητα και αυταρχισμό, με συνέπεια τις επανειλημμένες προστριβές του ακόμη και με το στενό αυλικό περιβάλλον του.

Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ισχυρή πρόθεσή του και πρωταρχικός στόχος του ήταν η δημιουργία νοσοκομείων και σχολείων στην Ελλάδα.

Το 1837 ίδρυσε το Πολυτεχνικό Σχολείο στην Αθήνα.

Το 1837 νυμφεύτηκε στη Γερμανία τη δούκισσα Αμαλία του Ολδεμβούργου (Oldenburg) (1818-1875) χωρίς να ενημερώσει την κυβέρνηση. Δεν έκαναν παιδιά.

Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843
Κύριο άρθρο: Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου

Νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Στο κέντρο διακρίνεται ο Δημήτριος Καλλέργης έφιππος, ενώ από ένα παράθυρο των ανακτόρων προβάλλουν ο Όθωνας ντυμένος με ελληνική ενδυμασία και η Αμαλία. Αγνώστου ζωγράφου, συλλογή Λ. Ευταξία, ΑθήναΗ δυσαρέσκεια του λαού κατά της πολιτικής του Όθωνα και τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων απαιτούσαν την παραχώρηση Συντάγματος. Συγκεκριμένα η Αγγλία πίστευε ότι ο κοινοβουλευτισμός θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντα της ενώ η Γαλλία δεν ήθελε να φαίνεται αντίθετη με την παραχώρηση ελευθεριών. Τέλος, η Ρωσία επιδίωκε κάποια αλλαγή με την οποία ο Όθωνας θα αναγκαζόταν να παραιτηθεί, καθώς είχε ελπίδες ότι θα ανέβαινε στο θρόνο Ρώσος πρίγκιπας. Μοχλός πίεσης των Δυνάμεων ήταν οι οικονομικές υποχρεώσεις της Ελλάδας. Έτσι η Ρωσία απαίτησε άμεση καταβολή των τοκοχρεολυσίων των πρώτων 2 δόσεων του 1833 και την επιστροφή των προκαταβολών της 3ης δόσης. Με αυτά συμφώνησαν και οι υπόλοιπες δυνάμεις με αποτέλεσμα να μεγαλώσει η δυσφορία κατά του Όθωνα, ο οποίος αναγκάστηκε να καταφύγει σε αντιλαϊκά μέτρα (σταμάτησε την εκτέλεση έργων, ανέστειλε την καταβολή μισθών και απέλυσε πολλούς).

Η δυσαρέσκεια οδήγησε στη συνωμοσία μερικών πολιτικών και αξιωματικών - με αρχηγούς τον Μακρυγιάννη και τον Καλλέργη- οι οποίοι ήθελαν να επιβάλουν στον Όθωνα την παραχώρηση Συντάγματος. Ωστόσο ο Όθωνας και η κυβέρνηση δεν έλαβαν καθόλου προστατευτικά μέτρα.


Πορτραίτο του Όθωνα. Έργο του Karl Joseph StielerΤη νύχτα της 2ης προς 3ης Σεπτεμβρίου ένα τάγμα συγκέντρωσε πολίτες και κατευθύνθηκε προς τα ανάκτορα με την κραυγή «Ζήτω το Σύνταγμα». Ο Όθωνας κάλεσε τμήμα πυροβολικού, του οποίου όμως o επικεφαλής, λοχαγός Ελευθέριος Σχοινάς (ή Σχινάς), ήταν μυημένος στο κίνημα και ενώθηκε με τους επαναστάτες. Ο Μακρυγιάννης αυτοανακηρύχθηκε φρούραρχος της πόλης και ανέλαβε την προστασία των ανακτόρων και των δημοσίων καταστημάτων. Το υπουργείο του Χρηστίδη έχει διαλυθεί και σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Μεταξά. Μια εξαμελής επαναστατική επιτροπή παρουσιάστηκε στο βασιλιά και τον ανάγκασε να διατάξει σύγκληση Εθνικής Συνέλευσης για τη ψήφιση του Συντάγματος. Οι επαναστάτες διεκδικούσαν τα πολιτικά τους δικαιώματα και όχι την απομάκρυνση του Όθωνα. Έγιναν εκλογές τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο και οι πληρεξούσιοι συγκρότησαν τη συνταγματική Εθνική Συνέλευση του 1843.

Ο Όθωνας τελικά παραχώρησε το Σύνταγμα του 1844 αλλά η νέα κυβέρνηση ζητούσε από το βασιλιά όχι μόνο αμνηστία αλλά και την απονομή μεταλλίου στους πρωτεργάτες της Επανάστασης. Ο βασιλιάς αρχικά δεν συμφώνησε αλλά τελικά πιέστηκε από τις Μ.Δ., υποχώρησε και έγινε δεκτός από το λαό και το στρατό. Η νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου αποτέλεσε το τέλος της απόλυτης μοναρχίας στην Ελλάδα.

[Επεξεργασία] Η καθιέρωση της Συνταγματικής Μοναρχίας

Οι υπογραφές των πληρεξούσιων της Εθνικής Συνέλευσης του 1843. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, ΑθήναΗ κυβέρνηση του Ανδρέα Μεταξά είχε την αποστολή τη σύγκλιση της Εθνικής Συνέλευσης του 1843 για την προετοιμασία και ψήφιση του Συντάγματος και την διενέργεια εκλογών. Στην Εθνοσυνέλευση έλαβαν μέρος αντιπρόσωποι ("πληρεξούσιοι") και από περιοχές που έλαβαν μέρος στην Επανάσταση αλλά δεν απελευθερώθηκαν. Το Μάρτιο του 1844 αναδείχτηκε πρόεδρος ο Πανούτσος Νοταράς. Αποφασίστηκε η διατήρηση της μοναρχίας αλλά με συνταγματικούς περιορισμούς. Αυτή τη μέση οδό προτίμησαν και οι Μεγάλες Δυνάμεις που δεν συμμετείχαν ενεργά στην επανάσταση και μπορούσαν τώρα να παίξουν το ρόλο του μεσολαβητή. Η Ρωσία όμως ήταν αντίθετη προς την παραχώρηση Συντάγματος.

Στο νέο πολίτευμα η θέση του βασιλιά ήταν και πάλι κυρίαρχη αφού η Εθνοσυνέλευση εξακολουθούσε να θεωρεί φορέα της συντακτικής εξουσίας τον μονάρχη. Η νέα μορφή πολιτεύματος ήταν ηγεμονική, διαδοχική, συνταγματική και κοινοβουλευτική. Ο βασιλιάς διατήρησε την εκτελεστική του εξουσία και μοιραζόταν μαζί με τη Βουλή και τη Γερουσία –της οποίας τα μέλη όριζε ο ίδιος- τη νομοθετική. Ήταν ο ανώτατος άρχοντας του κράτους: επικύρωνε νόμους, απένεμε βαθμούς στρατιωτικών, διόριζε και έπαυε δημοσίους υπαλλήλους.

Με το Σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου αναγνωρίστηκε ως επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα η ορθοδοξία, ενώ οποιαδήποτε άλλη θρησκεία ήταν ανεκτή. Επίσης η Εκκλησία της Ελλάδος είναι δογματικά ενωμένη με το Πατριαρχείο της Κων/λης αλλά αυτοκέφαλη και ανεξάρτητη από κάθε άλλη Εκκλησία.

Στο θέμα των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων προέκυψε μεγάλη ένταση, αφού νωρίτερα είχε αποφασιστεί ότι μόνο Έλληνες πολίτες ήταν δεκτοί στα δημόσια επαγγέλματα. Ο καθορισμός των αυτοχθόνων απαιτούσε πολιτογράφηση των ετεροχθόνων, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό από τις δημόσιες θέσεις όλων των Ελλήνων που προέρχονταν από τις υπόδουλες ακόμη περιοχές. Αυτό προκάλεσε και την αντίδραση των ετεροχθόνων με αποτέλεσμα η απόφαση να ενταχθεί στα Ψηφίσματα και όχι στο Σύνταγμα.

Στο θέμα της διαδοχής, το Σύνταγμα προέβλεπε ότι κάθε μελλοντικός διάδοχος του Ελληνικού θρόνου θα έπρεπε να είναι ορθόδοξος, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις αφού η Συνθήκη του Λονδίνου δεν προέβλεπε κάτι τέτοιο. Η Ρωσία όμως δεν είχε πρόβλημα, και η Αγγλία και η Γαλλία αποδέχτηκαν το τετελεσμένο γεγονός.

Πολλοί υποστήριζαν ότι η Γερουσία, που προβλεπόταν από το νέο Σύνταγμα, ήταν ένας αριστοκρατικός και επικίνδυνος θεσμός, αφού ο βασιλιάς όριζε τους ισόβιους γερουσιαστές, οι οποίοι όντας πιστοί σε αυτόν θα περιόριζαν το έργο των εκλεγμένων βουλευτών. Τελικά σχηματίστηκαν δύο αντίθετες ομάδες και επικράτησαν οι υποστηρικτές των βασιλικών απόψεων.

Το Σύνταγμα βασιζόταν σε ευρωπαϊκά συντάγματα και τις εμπειρίες μερικών πολιτικών αλλά δεν καθοριζόταν από συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία.

Η εκθρόνιση και η εξορία του Όθωνα
[Επεξεργασία] Δυσαρέσκειες και αντιδυναστικές εκδηλώσεις

Η λέμβος Ουρανία, φτιαγμένη ειδικά για τον Όθωνα και την Αμαλία με το χαρακτηριστικό ξυλόγλυπτο επίχρυσο ακρόπρωρο του αναγεννημένου εκ της στάκτης Φοίνικα μετά εμβόλου τρίαινας - (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα)Μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο οι αρχηγοί των 3 κομμάτων αποσύρθηκαν από την πολιτική ζωή και άρχισε μια νέα περίοδος στην οποία άρχισε ο μετασχηματισμός της νεοελληνικής κοινωνίας με την ενίσχυση της αστικής τάξης. Επίσης, ο Όθωνας δεν κατάφερε να κάνει παιδιά και έτσι άρχισε η αναζήτηση για ένα νέο ορθόδοξο πρίγκιπα.

Επίσης το φιλελεύθερο πνεύμα που επικρατούσε στην Ιταλία εμψύχωσε τους Έλληνες οι οποίοι πίστευαν ότι οι Ιταλοί μετά από τη νίκη τους πάνω στην Αυστρία θα προχωρούσαν στην απελευθέρωση των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής. Ο λαός περίμενε από τον Όθωνα ενεργή δράση αλλά εκείνος δίσταζε και κατηγορήθηκε για φιλοαυστριακά αισθήματα.

Ο Τύπος στρεφόταν ανοιχτά κατά του βασιλιά και στη Βουλή ενισχύθηκε η αντιπολιτευτική παράταξη. Ο Όθωνας διέταξε τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης Μιαούλη η οποία διενήργησε εκλογές 1859 και κέρδισε. Η αντιπολίτευση αντέδρασε για τις σκανδαλώδεις παρεμβάσεις υπέρ των κυβερνητικών υποψηφίων. Μετά από την απομάκρυνση πολλών βουλευτών και αναταραχές ο Όθωνας τελικά διέλυσε τη Βουλή και έκανε εκλογές το 1861 στις οποίες τόσο ο Όθωνας, όσο και η κυβέρνηση χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα για να επικρατήσουν οι κυβερνητικοί. Μια απόπειρα δολοφονίας της Αμαλίας μετρίασε κάπως τα πνεύματα αλλά σε λίγο ο αντιδυναστικός αγώνας βρισκόταν και πάλι σε έξαρση.

Ο Όθωνας κάλεσε τότε την αντιπολίτευση να σχηματίσει κυβέρνηση αλλά αυτή απαίτησε

1.να τηρείται αυστηρά το σύνταγμα,
2.οι υπουργοί να επιλέγονται αποκλειστικά από τον πρωθυπουργό,
3.να γίνουν αλλαγές στη σύνθεση της Γερουσίας,
4.να ιδρυθεί εθνοφυλακή,
5.να κατοχυρωθεί ελευθεροτυπία και
6.να γίνει διεξαγωγή ελεύθερων και τίμιων εκλογών.
Ενώ αρχικά ο Όθωνας συμφώνησε, έπειτα ανακάλεσε την εντολή και έδωσε την πρωθυπουργία και πάλι στον Μιαούλη.

[Επεξεργασία] Επαναστατικά κινήματα
Στο Ναύπλιο εμφανίστηκαν τα πρώτα επαναστατικά κινήματα. Το 1862 οι επαναστάτες κατέλυσαν τις αρχές και επιδίωξαν την κατάργηση του συστήματος και την αναγόρευση νέου, τη διάλυση του παρανόμου της Βουλής και τη σύγκλιση Εθνοσυνέλευσης. Η κυβέρνηση πολιόρκησε το Ναύπλιο. Ο Όθωνας χορήγησε μερική αμνηστία, υπό τον όρο οι πρωτεργάτες να εγκαταλείψουν το ελληνικό έδαφος σε δύο πλοία.

Επαναστατικά κινήματα πραγματοποιήθηκαν και στη Σύρο. Οι επαναστάτες εξόπλισαν ένα εμπορικό πλοίο αλλά ο Όθωνας έστειλε το πολεμικό Αμαλία με ικανή στρατιωτική δύναμη και συνέλαβε τους επαναστάτες. Χορήγησε αμνηστία σε όσους συμμετείχαν στην επανάσταση εκτός από τους πρωτεργάτες.




[Επεξεργασία] Επανάσταση και έξωση του Όθωνα

Το τραπέζι όπου υπογράφηκε η έξωση του Όθωνα. Το στέμμα του, τσακισμένο, πάνω στο τραπέζι. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, ΑθήναΤελικά ο Μιαούλης υπέβαλε την παραίτηση του και ο Όθωνας έκανε πρωθυπουργό τον Ιωάννη Κολοκοτρώνη. Ο Όθωνας μάλιστα έκανε κρυφά σχέδια με την Ιταλία για κοινή δράση κατά της Πύλης. Η Αγγλία, μαθαίνοντας γι’ αυτά τα σχέδια, έλαβε τα κατάλληλα μέτρα για τη ματαίωση τους.

Στο εσωτερικό επικρατούσαν οι αντιβασιλικές διαδηλώσεις. Τη νύχτα 10 προς 11 Οκτωβρίου εκδίδεται Ψήφισμα του Έθνους για την κατάργηση της Βασιλείας του Όθωνα ως ακολούθως:

Τα δεινά της Πατρίδος έπαυσαν. Άπασαι αι επαρχία και η Πρωτεύουσα συνενωθείσαι μετά του Στρατού έθεσαν τέρμα εις αυτά, ως κοινή έκφρασις του Ελληνικού Έθνους ολοκλήρου Κηρύττεται και ψηφίζεται: Η Βασιλεία του Όθωνος καταργείται. Η Αντιβασιλεία της Αμαλίας καταργείται. Προσωρινή Κυβέρνησις συνιστάται όπως κυβερνήσει το Κράτος μέχρι συγκαλέσεως της Εθνικής Συνελεύσεως συγκειμένης εκ των εξής πολιτών: Δημητρίου Βούλγαρη, Προέδρου. Κωνσταντίνου Κανάρη, Βενιζέλο Ρούφου.

Το βασιλικό ζεύγος θεώρησε σωστό να κάνει μια περιοδεία στις επαρχίες για να αποκατασταθεί η δημοτικότητα του. Ενώ όμως η υποδοχή έδειχνε ενθουσιώδης, στο μεταξύ ξέσπασε στην Αιτωλοακαρνανία επανάσταση που έφτασε μέχρι την Αθήνα. Το βασιλικό ζεύγος έμεινε στο πολεμικό Αμαλία ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις τους συμβούλευαν να αναχωρήσουν αμέσως. Ο Όθωνας και η Αμαλία εγκατέλειψαν την Ελλάδα στις 23 Οκτωβρίου 1862 με το αγγλικό πολεμικό Σκύλλα. Κατέφυγαν στο Μόναχο και αργότερα στη Βαμβέργη, αλλά ο Όθωνας δεν παραιτήθηκε επίσημα από το θρόνο.


Η σαρκοφάγος του Όθωνα στην εκκλησία των Θεατίνων στο ΜόναχοΜετά από περίοδο μεσοβασιλείας, ο ελληνικός θρόνος δόθηκε στον Δανό πρίγκηπα Γεώργιο, που αναγορεύτηκε Βασιλεύς των Ελλήνων ως Γεώργιος Α΄.

Κάποιοι ιστορικοί αναφέρουν, ότι ο Όθων αγάπησε την Ελλάδα όσο τίποτε άλλο, όχι όμως και τους Έλληνες. Απεβίωσε στις 14 Ιουλίου 1867 στη Βαμβέργη (Bamberg). Ο ίδιος θέλησε να θαφτεί με την παραδοσιακή ενδυμασία της Ελλάδας, τη φουστανέλα. Είναι θαμμένος μαζί με την Αμαλία στον οικογενειακό τάφο της Βαυαρικής δυναστείας, στην εκκλησία Theatinerkirche στο κέντρο του Μονάχου.

Quiz

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Βασιλιάς Όθων: Ο άνθρωπος που ήθελε να γίνει αυτοκράτωρ! - Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
Αρχική | Ιστορία | Βασιλιάς Όθων: Ο άνθρωπος που ήθελε να γίνει αυτοκράτωρ! - Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Πρός: Επισύναψη (Bcc): Το e-mail σας: Μήνυμα:
Αναρτήθηκε την 16 Φεβρουαρίου 2011, 19:17
Αρθρο του/της: Τάσος Κοντογιαννίδης

Τα σχέδια του μόλις έμαθε ότι πέθανε ο σουλτάνος Μαχμούτ ο Β΄ και η μετάβαση του στην Κ/Πολη που δεν έγινε ποτέ!


[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]





Το καλοκαίρι του 1839 ο βασιλιάς Όθων επηρεασμένος από τη μεγάλη επιθυμία των Ελλήνων να πάρουν την Κωνσταντινούπολη, και να αναστήσουν την βυζαντινή αυτοκρατορία, μόλις πληροφορήθηκε ότι πέθανε ο σουλτάνος Μαχμούτ, ετοιμάστηκε να πάει στην Κωνσταντινούπολη για να ανακηρυχτεί αυτοκράτορας!

Πως όμως φούσκωσαν τα μυαλά του νεαρού βασιλιά, που ήθελε την ανασύσταση της βυζαντινής αυτοκρατορίας και τον εαυτό του στο θρόνο;

Υπάρχει μια προϊστορία στο εγχείρημα αυτό του βασιλιά. Τον Ιούνιο του 1833, η αντιβασιλεία για να αναπτερώσει το θάρρος των υπόδουλων Ελλήνων και να αυξήσει το γόητρο του νεαρού βασιλιά, ζήτησε δια του πρεσβευτή Κ. Ζωγράφου να εξασφαλίσει την μετάβαση του Όθωνα στην Πόλη. Ο σουλτάνος με προφάσεις αρνήθηκε, αλλά τελικά με τη συνηγορία του Ρώσου πρεσβευτή και με τον όρο της ινκόγκνιτο μετάβασης, επετράπη στον Όθωνα να μεταβεί στη Σμύρνη με την πρόφαση να συναντήσει εκεί τον περιοδεύοντα αδερφό του Μαξιμιλιανό.

Ο Όθων επιβαίνων στην αγγλική φρεγάτα Μαδαγασκάρη, έφτασε στη Σμύρνη όπου έγινε δεκτός με μεγάλο ενθουσιασμό από τους Έλληνες. Παρέμεινε εκεί εννιά μέρες. Συνέπεια της υποδοχής ήταν η αξίωση του σουλτάνου, να παυθεί ο Μητροπολίτης Σμύρνης, επειδή ήταν πολύ … εκδηλωτικός.

Η άρνηση του Όθωνα στην αξίωση του σουλτάνου μεγαλοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό που συνετέλεσε στην αύξηση της δημοτικότητας του στην ελεύθερη Ελλάδα. Το ταξίδι στη Σμύρνη εξελίχθηκε σε βασιλικό θρίαμβο και ο ίδιος ο Όθων αντελήφθη τότε, ότι έξω από την Ελλάδα υπάρχει άλλη, μεγαλύτερη, που είναι η αλύτρωτη Ελλάδα. Έτσι προσαρμόστηκε στην ιδέα ότι δεν ήταν απλώς ο βασιλεύς της Ελλάδος αλλά η κεφαλή του ελληνικού έθνους.

Όπως σημειώνει ο ιστορικός Παύλος Καρολίδης, το ταξίδι στη Σμύρνη ήταν αποκλειστικά έργο του Όθωνος «τελεσθέν άνευ ουδεμιάς πολιτικής επιβουλής και περισκέψεως, όλως αιφνιδίως, αφελώς και παιδικώς».

Η επίσκεψη αυτή, οδήγησε τον νεαρό βασιλιά να κάνει συχνά πολύ τολμηρές σκέψεις. Έτσι, το καλοκαίρι του 1839 όταν έφτασε στην Αθήνα η είδηση του θανάτου του σουλτάνου Μαχμούτ, ο βασιλιάς κάλεσε τον υπουργό των Ναυτικών ναύαρχο Κριεζή να θέσει αμέσως στη διάθεσή του το ατμόπλοιο «Όθων». Όταν ο Κριεζής ζήτησε να πληροφορηθεί την αιτία, ο Όθων απάντησε με αφέλεια: «Δεν γνωρίζετε ότι απέθανε ο σουλτάνος; Λοιπόν, θέλω να μεταβώ αμέσως εις Κωνσταντινούπολιν! ΄Οταν με ίδουν να φθάνω, δεν θα σπεύσουν να με ανακηρύξουν αυτοκράτορα της Ανατολής;» Ευτυχώς το πλοίο βρισκόταν στον Πόρο για επισκευή… Εν τω μεταξύ, ο Αβδούλ Μετζίτ ανακηρύχθηκε σουλτάνος και έτσι τα σχέδια του Όθωνα ανεστάλησαν…




Τα ευτράπελα των περιοδειών




Εκείνο το διάστημα, ο Όθων πραγματοποιούσε εκδρομές στην επικράτειά του. Στο Άργος, ρώτησε τον δήμαρχο για την «Λάρισα» της πόλεως, εννοώντας την ακρόπολη του ΄Αργους, και πήρε έκπληκτος από την άγνοια του δημάρχου την απάντηση: «Πού Λάρισα Μεγαλειότατε; Αυτή είναι έξω από τα σύνορα του βασιλείου σου».

Ο Όθων ατάραχος του υποβάλει άλλη ερώτηση: «Ου μακράν του Ερασίνου (ποταμού) κείται, μοι φαίνεται η λίμνη, εν ή διητάτο η Λερναία ΄Υδρα». Η απάντηση ήταν πάλι αποστομωτική: « Πού Ύδρα Μεγαλειότατε» , αυτή απέχει πολύ απ’ εδώ».

Ο βασιλιάς συνέχισε ρωτώντας, εάν η Τίρυνθα είναι κοντά στα Κυκλώπεια τείχη. Ο αφελής δήμαρχος γελώντας απόρησε με την… άγνοια του βασιλιά. « Η Τυρινή (την Τίρυνθα την έκανε τυρινή) που ονομάζομεν τώρα τυροφάγον, στις Απόκριες πέφτει, πού τώρα τυρινή;…»

Ο Όθων πέρασε και από το μέρος όπου κατά τη μυθολογία ο Ηρακλής σκότωσε τον Νέσσο. Για να βεβαιωθεί ρώτησε τον συνοδό του αποσπασματάρχη και πήρε την απάντηση: «Δεν ήμουν Μεγαλειότατε εγώ τότε, εις το μεταβατικό εκείνο και δεν γνωρίζω…».