αγριοκουρκος

δειτε τις πληροφοριες
Text SizeLogin ΑρχικήΚατάκαληΚατάκαλη παρουσίασηΗ ΕκκλησίαΗ ΚαραβιδαΧάρτηςΘρησκευτικά ΜνημείαΑ.Γεώργιος ΚατάκαληςΙ.Μ. Ευαγγελίστριας Ι.Μ. Θεοτόκου ΤορνικίουΙ.Μ.ΝικάνοροςΚοίμ.Θεοτ. ΝουμπενίτσαςΦωτο-Α.Γεώργιος Κατάκ.Φωτο-ΖάβορδαΕκδηλώσειςΠολιτιστικός ΣύλλογοςΧοροεσπερίδαΠαραλίμνιεςΡογκατζάριαΠάσχαΕιδήσειςΤοπικά ΝέαΔήμος ΔεσκάτηςΝομός ΓρεβενώνΠανίδαΘηλαστικάΠουλιάΕρπετάΑμφίβιαΦωτογραφίεςΙστολόγιαΓλαυκόμορφα Θαλλασοπούλια Ιερακόμορφα Κορακόμορφα Ορνιθόμορφα Πελαργόμορφα Περιστερόμορφα Στρουθιόμορφα Υδρόβια & Παρυδάτια Ωδικά ΑρχικήΑγριόκουρκος Αγριόκουρκος
ΠροβολήWhat links here
ΟρνιθόμορφαΠουλιά


Αγριόκουρκος (urogallus Tetrao)
Τάξη Ορνιθόμορφα (Galliformes) Οικογένεια - Τετραονίδαι (Tetraonidae)
Είναι το μεγαλύτερο μέλος της οικογένειας των ονομαζόμενων αγριόγαλλων . Το αρσενικό φτάνει τα 75-90 εκατοστά στο μήκος και το θηλυκό 55-65 εκατοστά. Είναι είδος ενδημικό και με συγκεκριμένες περιοχές (βιότοπους) . Συναντάτε στην Β Ευρώπη , συνεχίζει στην κεντρική και νότια μέχρι τα βόρεια σύνορα της πατρίδας μας , φτάνει δε μέχρι και την Ιβηρική χερσόνησο, επίσης υπάρχει και στην Ασία.





Στην πατρίδα μας συναντάτε στα ελληνοβουργαρικά (Β Μακεδονία Ροδόπη , Θράκη κλπ ) σύνορα και είναι άγνωστο σε τι κατάσταση βρίσκονται οι εδώ πληθυσμοί , στην Βουλγαρία , Ρουμανία και τις άλλες ανατολικές χώρες κυνηγιέται κανονικά , όπως και στην ανατολική Τουρκία .
Οι σοβαρότερες απειλές για το είδος είναι η υποβάθμιση των βιοτόπων ιδιαίτερα η καταστροφή του δάσους , είτε για υλοτομία , είτε λόγο φωτιάς , είτε λόγο αλλαγής χρήσης , καλλιέργειες κλπ Στις κεντρικές χώρες της Ευρώπης πρόβλημα δημιουργούν και υψηλοί φράκτες που δημιουργούνται για να περιορίζουν τα ελάφια , τα πουλιά πέφτουν πάνω τους και θανατώνονται !
Η μεγάλη αύξηση των αρπακτικών όπως η αλεπού , κουνάβι , λύκου , πτερωτών κυνηγών κλπ
Σε κάποιες περιοχές υπάρχει και πτώση λόγω μη σωστής κυνηγετικής διαχείρισης.



Φωτογραφίες Αγριόκουρκος (urogallus Tetrao).

















Το όνομα του στα αγγλικά προέρχεται από το capull coille σημαίνει άλογο των ξύλων .
Κατοικεί στις μεγάλες ανοικτές δασικές εκτάσεις στην Ευρώπη και την Β Ασία .
Οι αρχικοί βιότοποι του περιλάμβαναν τα δάση taiga της βόρειας και βορειανατολικής Ευρασίας και στα δάση από κωνοφόρα της Ευρώπης.
Οι διαφορές του αρσενικού αγριόκουρκου (κόκορα) από το θηλυκό (κότα ) είναι μεγάλες και ευδιάκριτες .
Το αρσενικό είναι πολύ μεγαλύτερο και ζυγίζει περίπου 4-5 κιλά κατά μέσον όρο και φτάνει τα 90-95 εκατοστά ο δε χρωματισμός του είναι έντονος . Τα σωματικά πούπουλα είναι από γκρι σκοτεινό που πηγαίνουν μέχρι σκούρο καφέ, στα φτερά του και στο στήθος το χρώμα που επικρατεί είναι το σκούρο μεταλλικό πράσινο που τα κάνει λα λάμπουν . Στην κοιλιακή χώρα το χρώμα ποικίλει ανάλογα το υποείδος από μαύρο στο λευκό.

Το θηλυκό είναι πολύ μικρότερο , ζυγίσει περίπου τα μισά κιλά το σώμα της φτάνει το μήκος 65-70 εκατοστών .
Τα φτερά της στο πάνω μέρος είναι καφετιά με περιοχές μαύρου , ασημένιου , στο εσωτερικό είναι περισσότερο φωτεινά με έντονες αποχρώσεις προς το κίτρινο .
Αυτό γίνεται γιατί της προσφέρουν σχεδόν απόλυτη κάλυψη στο έδαφος η στα φυλλώματα των δέντρων . Και τα δύο φύλλα έχουν ένα άσπρο σημείο στο τόξο των φτερών .
Τα πόδια τους είναι καλυμμένα με φτερά τα οποία ειδικά τον χειμώνα αυξάνουν πολύ ώστε να τους παρέχουν την κατάλληλη προστασία στις εκάστοτε δύσκολες συνθήκες .
Επίσης στα πόδια φέρουν μικρά σκληρές προεκτάσεις σαν καρφιά τα οποία στο χιόνι αφήνουν χαρακτηριστικό χνάρι και δίνουν την δυνατότητα της εύκολης αναγνώρισης του φύλλου .
Υπάρχει επίσης πάνω από κάθε μάτι ένα κόκκινο φωτεινό σημείο του γυμνού δέρματος . Οι Γερμανοί κυνηγοί τα ονομάζουν κόκκινα τριαντάφυλλα.

Ο αγριόκουρκος τρέφεται με διάφορα είδη ζωικά και φυτικά.
Τρώει σκουλήκια , πεταλούδες , σαλιγκάρια, σκαθάρια , ακρίδες , βολβούς, φύλλα φρέσκα , μούρα , διάφορα άλλους άγριους καρπούς , το δε χειμώνα επιζεί χάρη στις βελόνες των κωνοφόρων.
Αναλόγως της τροφής του είναι και τα περιττώματα του άλλοτε σκληρά σαν τις πέρδικας και άλλοτε σαν της κότας με περίπου 1 εκ διάμετρο και 5-6 εκ μήκος.
Η πτήση τους δεν είναι κομψή λόγω του μεγάλου βάρους και όγκου του πουλιού, είναι επίσης σύντομη και απότομη , χρησιμοποιεί δεν πάντα σχεδόν την κάθοδο και το γρήγορο κτύπημα των φτερών καθώς και το μακρύ πλανάρισμα. Αυτό οφείλεται όπως και στις πέρδικες στην στρογγυλοποιημένη και κοντή κατασκευή των φτερών . Όταν απογειώνεται ξαφνικά , παράγει έναν έντονο και δυνατό θόρυβο που ξαφνιάζει και αποτρέπει τα αρπακτικά .
Λόγω του μεγέθους του πουλιού και της έκτασης των φτερών κατά το πέταγμα (πλανάρισμα) τα φτερά παράγουν ένα ήχο σφυρίγματος.



Aναπαραγωγή
Η εποχή που ζευγαρώματος αρχίζει την άνοιξη αλλά εξαρτάτε πολύ ανάλογα την πρόοδο αυτής .
Ξεκινά κάπου μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου και διαρκεί μέχρι Μάιο η Ιούνιο.
Τα τρία τέταρτα αυτού του διαστήματος ο αγριόκουρκος φλερτάρει στο έδαφος. Είναι η εποχή που επικρατεί ένας πολύ δυνατός ανταγωνισμός μεταξύ των κοκόρων των γύρω περιοχών .

Με το ερχομό της αυγής το πουλί πάνω σε ένα παχύ κλαρί σε κάποιο δέντρο του δάσους αρχίζει να παρατηρεί την γύρω περιοχή και να βγάζει την γνωστή του κραυγή.
Αυτός είναι ένα βαρύς ήχος σαν ποδοβολητό μεγάλου αλόγου και προκαλείται σε συνδυασμό από κίνηση των φτερών , χτύπημα ποδιών και από κάποιες ειδικές σακούλες που έχει στο λαιμό του .
Αυτός ο έντονος θόρυβος είναι χαρακτηριστικός και γίνεται αιτία πολλές φορές της αποκαλύψεως του και του θανάτου του . Ειδικά δε αυτήν την εποχή είναι τρομερά απρόσεκτος μίας και είναι αφοσιωμένος στο φλερτάρισμα. Αυτό γίνεται στην αρχή , έτσι οριοθετεί τον χώρο του και δηλώνει την παρουσία του , όταν τελικά φτάνει κάποιο η κάποια θηλυκά κατεβαίνει από το δέντρο σε ένα άνοιγμα ανάμεσα στα δέντρα και συνεχίζει την παράσταση του ακόμη πιο εντυπωσιακά.

Οι συμπεριφορά των θηλυκών αλλάζει και από απλά περίεργες γίνονται δεκτικές και τριγυρνούν γύρω του σκυφτά βγάζοντας έναν σχεδόν ικετευτικό ήχο.
Αν υπάρχουν περισσότερα από ένα κοκόρια αρχίζει μεταξύ τους μία μάχη μέχρι να επικρατήσει το πιο ισχυρό πουλί.
Εδώ χρειάζεται προσοχή γιατί οποιαδήποτε ενόχληση αυτή την εποχή κάνει τις κότες που είναι πάντα πολύ ευαίσθητες στον κίνδυνο να πετάξουν μακριά και έτσι να αποτραπεί το ζευγάρωμα.
Αυτό είναι πολύ κακό διότι οι θηλυκές εί ναι γόνιμες για πολύ μικρό χρονικό διάστημα και μπορεί έτσι να χαθούν οι μέρες και να μην ζευγαρώσουν για την συγκεκριμένη χρονιά.
Υπάρχει βέβαια και μία μικρότερη χρονική περίοδος ζευγαρώματος το Φθινόπωρο που χρησιμεύει σαν οριοθέτηση εδαφών άρα και πληθυσμών περισσότερο εν όψη του χειμώνα και της επόμενης εποχής ζευγαρώματος .

Περίπου μετά από τρεις μέρες από το ζευγάρωμα η κότα φτιάνει φωλιά στο έδαφος σε κάποιο πυκνό η κοντά σε ρίζα κορμού και η οποία είναι τόσο καλά ενσωματωμένη στο περιβάλλον που είναι πάρα πολύ δύσκολο να διακρίνεις.
Εκεί γεννά τα αυγά της περίπου ε 10 ημέρες και ο μέσος όρος αυτών είναι περίπου οκτώ αυγά (από 4,5 -12).
Το χρώμα τους είναι κιτρινωπό με σκούρα στίγματα για να μην είναι εύκολη η ανακάλυψη τους από τα αρπακτικά και ιδίου μεγέθους.
Η επώαση διαρκεί περίπου 26-28 ημέρες σύμφωνα με το υψόμετρο και τον καιρό.
Το θηλυκό όπως και στην περίοδο του ζευγαρώματος είναι υπερβολικά πολύ ευαίσθητο σε τυχόν ενοχλήσεις και μπορεί άμεσα να εγκαταλείψει την φωλιά και τα αυγά .
Ανέχεται την ενόχληση μόνο όταν έχουν βγει τα μικρά πουλάκια τότε μπορείτε να την πλησιάσετε σχεδόν εξ επαφής και αυτή θα παραμείνει ακίνητη μέσα στην φωλιά της .

Με το που βγαίνουν τα μικρά από τα αυγά έχουν άμεση ανάγκη την μητέρα τους για να τους παράσχει την απαιτούμενη ζωτική θερμότητα , παρότι είναι καλυμμένα πλήρως από πτέρωμα .
Το πτέρωμα τους είναι όπως σε όλα σχεδόν τα ορνιθοειδή πλήρως μιμητικό για παροχή προστασίας . Δεν έχουν όμως ακόμη την ικανότητα να διατηρήσουν την απαιτούμενη θερμοκρασία στο σώμα τους που είναι 41 βαθμοί . Αν δε ο καιρός είναι κρύος η βρέχει πρέπει συνέχεια να παίρνουν την απαιτούμενη θερμότητα από την μητέρα τους.
Τρέφονται αρχικά με ζωικές πρωτεΐνες όπως , χρυσαλίδες (υπάρχει μάλιστα ένα είδος πεταλούδας που οι κάμπιες του αυτή την εποχή ευδοκιμούν σε αυτά τα δάση ) στα ,πεταλούδες, σκουλήκια, μυρμήγκια , τους επίγειους κανθάρους κλπ

Αυξάνονται γρήγορα και το περισσότερο φαγητό (πρωτεΐνη) γίνεται σάρκα σφικτή γύρω από το στήθος (αυτό γιατί αυτή η σάρκα είναι που παράγει την ενέργεια για την κίνηση των φτερούγων δηλαδή της πτήσης).
Σε μία ηλικία 3-4 εβδομάδων είναι σε θέση να ξεκινήσουν τις πρώτες σύντομες πτήσεις , επίσης από αυτή την περίοδο αρχίζουν να κουρνιάζουν για τον ύπνο τους στα δέντρα τις θερμές νύκτες.
Σε ηλικία 6 εβδομάδων είναι πλήρως ικανοί να διατηρήσουν την θερμοκρασία τους .
Τα κάτω φτερά είναι νεαρά ακόμη και περίπου σε ηλικία 3 μηνών μπορείς να διακρίνεις τα χρώματα και τα φύλα τους.

Στην αρχή του Σεπτέμβρη οι οικογένειες αρχίζουν να διαλύουν. Πρώτα φεύγουν τα αρσενικά και διασκορπίζονται στην γύρω περιοχή , κατόπιν τα θηλυκά Μερικές φορές δημιουργούνται χαλαρές ομάδες από τα νέα πουλιά ενόψει του χειμώνα.

Συμπεριφορά.
Ο αγριόκουρκος προσαρμόζεται στους βιότοπους που αναφέραμε και ειδικά στα δάση των παλαιών κωνοφόρων που έχουν μία εσωτερική δομή εδάφια πυκνή για να έχει κάλυψη με επίγεια ανοίγματα κατά περιοχές.
Χρησιμοποιεί τα δέντρα για την κούρνια του το βράδυ και τα ανοίγματα μεταξύ αυτών για τις πτήσεις του. Κάποιες φορές χρησιμοποιεί και παλιούς δασικούς δρόμους.

Του αρέσουν πολύ δε και οι περιοχές που έχουν καεί και τώρα βρίσκονται κάτω από ομαδική αύξηση νέων δέντρων δημιουργώντας ένα προστατευτικό πράσινο τοίχος.
Ειδικά οι κότες με τα μικρά έχουν ανάγκη από έναν βιότοπο που τους παρέχει τα έξεις.
Τροφή ειδικά με μεγάλη ποικιλία πρωτεϊνών , κάλυψη στα πυκνά νέα δέντρα η βλάστηση αρκετά ψηλή και πυκνή , παλαιά δέντρα με τους οριζόντιους πυκνούς κλάδους τους για ύπνο.
Αυτά τα κριτήρια ικανοποιούνται καλύτερα σε παλαιές δασικές εκτάσεις με πεύκο, και ερυθρελάτες ειδικά σε πλαγιές με μεγάλη κλίση για να έχουν εύκολη διαφυγή αν χρειαστεί.
Στις ορεινές βόρειες περιοχές λοιπόν την πατρίδας μας κατά μήκος των κορυφογραμμών Όπου οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες και μακριά από την επαφή με τον άνθρωπο ζει και βασιλεύει ο αγριόκουρκος. Εκεί λοιπόν αυτά τα πουλιά την ημέρα κυκλοφορούν πάντα σε κάλυψη για εύρεση τροφής , να κάνουν το αμμόλουτρο κλπ περπατώντας ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση και τους κορμούς των δέντρων .

Το βράδυ ανεβαίνει σε μεγάλα δέντρα με παχιά κλαδιά όπου και κουρνιάζει.
Κατά την διάρκεια του χειμώνα , χιονιού οι κότες αποφεύγουν να περπατούν στο έδαφος και συνήθως τα ίχνη που ανακαλύπτουμε είναι από κοκόρια που είναι έντονα εδαφικά .
Στις περιπτώσεις όμως μεγάλης χιονόπτωσης που δεν είναι δυνατή η πρόσβαση στο έδαφος τα πουλιά περνούν την ημέρα και την νύχτα πάνω στα δέντρα τρώγοντας πευκοβελόνες , ελατοβελόνες και τα μάτια της οξιάς.
Για να αφομοιωθεί αυτή η δύσκολη τροφή τα πουλιά καταπίνουν μαζί και μερικές πετρούλες που τις ψάχνουν μανιωδώς στο έδαφος κάνοντας κανονική ανασκαφή σχεδόν για να τις ανακαλύψουν.
Μαζί με το πολύ μυώδες στομάχι τους οι πέτρες βοηθούν την απορρόφηση των τροφών λειτουργώντας σαν ένας μύλος που τις αλέθει .
Κατά την διάρκεια των δύσκολων αυτών ημερών αφήνει περιττώματα κάθε σχεδόν 10 λεπτά .
Επίσης αν οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες έχουμε και μια τοπική μετανάστευση προς χαμηλότερες περιοχές .

Οικολογία
Η αφθονία των πληθυσμών αυτού του πουλιού εξαρτάτε όπως και στα περισσότερα είδη από την ποιότητα των βιοτόπων που ζει.
Μία τυπική πυκνότητα είναι 4 πουλιά ανά 100 εκτάρια (1 km2) , οι μεγαλύτεροι δε πληθυσμοί έχουν παρατηρηθεί στα δάση από taiga.
Κατά συνέπεια ο αγριόκουρκος δεν είχε ποτέ ιδιαίτερες μεγάλες πυκνότητες πληθυσμών .
Οι ενήλικες αρσενικοί όπως είπαμε είναι ιδιαίτερα εδαφικοί και χρειάζονται περίπου 50-60 εκτάρια (0,5-0,7 km2) και τα θηλυκά 40 εκτάρια (0.54 km2).




Μερικά από τα υποείδη που έχουν αναφερθεί είναι τα έξεις.
Μικρός μαυροκόκκορας η Τετράς - λύρα Tetrao (Lyrurus) tetrix
Στη Γαλλία οι μικροί μαυροκόκκορες εμφανίζονται μόνο στην περιοχή των Άλπεων. Ανάλογα με την εποχή , τους συναντάμε σε υψόμετρα 1000 - 2500 μέτρα . Αυό το πουλί που ζει το πιο πολύ σε δάση εκτιμά τις δροσερές και υγρές πλαγιές , που βλέπουν κατά το βορρά.





Στο δάσος το βρίσκουμε σε μικτές φυτείες από φυλλώματα και ρητινοφόρα δέντρα , που έχουν ξέφωτα ανάμεσα τους φτάνει να υπάρχουν ψηλά χόρτα και θάμνοι σε αφθονία . Αναζητεί ακόμη τόπους με λεπτό χώμα για να μπορεί να παίρνει τα μπάνια του σε σκόνη.
Το είδος παρουσιάζει ένα πολύ ξεκάθαρο διμορφισμό σε σχέση με το φύλο, ορατό από πλευράς διαστάσεων και χρωμάτων φτερώματος. Το αρσενικό έχει ένα μήκος 60 εκατοστών και το θηλυκό 45. Ζυγίζουν δε 1500 γρ το αρσενικό 1000-1200 το θηλυκό. Αναγνωρίζεται από την μορφή της ουράς του , που του χάρισε και το δεύτερο προσωνύμιο λύρα. Πραγματικά , τρία ουραία φτερά στρέφονται προς τα έξω δεξιά και αριστερά του πουλιού , σχηματίζοντας μια λύρα. Το φτέρωμα μαύρο , εμφανίζει αστραφτερές αντανακλάσεις μπλε σκούρου. Μόνο οι δύο πλευρές των φτερών και των υπο-ουραίων , λευκές . Φέρει επίσης δύο προεξοχές πάνω από τα μάτια που είναι κοκκινες. Το φτέρωμα του θηλυκού είναι κοκκινωπό πολύ θαμπό.



Φωτογραφίες Μικρός μαυροκόκκορας η Τετράς - λύρα Tetrao (Lyrurus) tetrix









Tον βρίσκουμε στην Σκανδιναβία , Σκωτία και στην πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. Στο δάσος τον βρίσκουμε σε μικτές φυτείες από φυλλώματα και ρητινοφόρα δέντρα , που έχουν ξέφωτα αναμεσά τους. καθώς αγαπά τη λιακάδα , δε διστάζει να κουρνιάζει σε ψηλά δέντρα.

Εξαρτάται από την τοποθεσία που ζει και από την εποχή. Η αναπαραγωγή αρχίζει με θεαματικές επιδείξεις που πραγματοποιούνται σε μεγάλες συναθροίσεις των πουλιών σε μεγάλα ύψη. Οι επιδείξεις αρχίζουν τον Μάη και μπορούν να παραταθούν μέχρι τον Ιούνη. Μέσα σε αυτή την αρένα το κάθε αρσενικό υπερασπίζεται μια μικρή περιοχή περίπου 100 τ.μ κι απαγορεύει να πλησιάσει ο όποιος αντίζηλος. Αν κάποιος περάσει τα όρια , αρχίζει μία επίδειξη τρομοκράτησης και κατόπιν επίθεση με σκοπό να χτυπήσουν με τα ράμφη τους τον αντίπαλο , σημαδεύοντας τις κόκκινες πτυχές πάνω από τα μάτια. Τα άλματα είναι πολύ θεαματικά και τα πουλιά βγάζουν κραυγές που ακούγονται χιλιόμετρα μακριά.



Το θηλυκό κλωσά στο έδαφος , μέσα σε μια λακκούβα που διευθετεί πρόχειρα. Η φωλιά βρίσκεται γενικά στο πιο ψηλό σημείο του δάσους , κρυμμένη κάτω από ένα θάμνο η μικρό δέντρο με πυκνό φύλλωμα. Η ωοτοκία που αρχίζει τον Ιούνη περιλαμβάνει 7-10 αυγά που κλωσσούνται επι 26-28 ημέρες. Τα μικρά πετούν σε τρεις εβδομάδες, αλλά παραμένουν κοντά στην μητέρα τους μέχρη τον Σεπτέμβρη.

O μικρός μαυροκόκκορας είναι ενδημικό πουλί που κατέχει όλη τη χρονιά μια περιοχή 100 στρεμ. Το χειμώνα , μόλις το χιόνι ξεπεράσει τα 40 εκατοστά , προφυλάγεται από το νυχτερινό κρύο σκάβοντας ένα τούνελ κάτω από το χιόνι. Πολλά πουλιά μπορούν να ζήσουν πλάι πλάι λίγα μέτρα το ένα από το άλλο. Το καλοκαίρι περνάει την νύχτα κουρνιασμένο σ' ένα κωνοφόρο δέντρο για να αποφύγει τα αρπαχτικά.




Σκωτσέζικος αγριόγαλος - (Grouse) Lagopus lagopus scoticus






O αγριόγαλος είναι το εθνικό θήραμα της μεγάλης Βρετανίας . Πρόκειται για λαγοπόδη που συγγενεύει με το Γαλλικό, ο οποίος διατηρεί το ίδιο πτέρωμα όλη τη χρονιά εξαιτίας της γεωγραφικής απομόνωσης του. Το πουλί πραγματικά είναι περιορισμένο στα Βρετανικά νησιά, που έχουν ήπιο και υγρό κλίμα.




H τοπική ράτσα Lagopus lagopus hibemius, εμφανίζεται στην Ιρλανδία. Το χειμωνιάτικο πτέρωμα του αρσενικού και θηλυκού είναι ίδιο , καφεκόκκινο με μαύρες ρίγες. Τα πόδια του είναι λευκά . Το θηλυκό έχει πιο φωτεινά χρώματα στο πτέρωμα του , το καλοκαίρι. Το αρσενικό , σ' όλη την περίοδο έχει μια πτυχή κόκκινη , πολύ ορατή , πάνω από το κάθε μάτι. Ο αγριόγαλος δεν έχει ποτέ άσπρο χρώμα στο πτέρωμα του. Το πεταγμά του μοάζει με αυτό της γκρίζας πέρδικας, όπυ εναλλάσονται σειρές από χτυπήματα των φτερών , κοφτά και γρήγορα , με μακριές ύστερα απλωσιές, σαν το πουλί να γλιστρά. Μπορεί έτσι να καλύψει μεγάλες αποστάσεις 2-3 χιλιόμετρα χωρίς κόπο.

Τον συναντάμε σε εδάφη από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι υψόμετρο 1000 μέτρων, αποκλειστικά σε βαλτώδεις περιοχές , απο τις οποίες εξαρτά την ύπαρξη του . Εκεί φωλιάζει , εκεί αναζητεί την τροφή του που αποτελείται απο φύλλα, λουλούδια και βλαστάρια φυτών. Αυτή η εξειδίκευση εξηγεί τις αποτυχίες που σημειώνονται κάθε φορά που γίνονται προσπάθειες εισαγωγής του είδους στην Ευρώπη ( Γαλλία ιδιαίτερα) και σε τοποθεσίες όπου τα ρείκια κι οι βάλτοι δεν είναι σε αφθονία. Στην Μ Βρετανία (συγκεκριμένα στην Σκωτία) αυτοί οι βάλτοι είναι τεχνητές τοποθεσίες που δημιουργήθηκαν απο την υπερβολική βοσκή, την υλοτομία και τις πυρκαγιές.

Σήμερα διατηρούνται ταχτικά καψίματα χόρτου για να συντηρηθούν οι πληθυσμοί των αγριόγαλων , ενός θηράματος που πολύ το αγαπούν και εκτιμούν. Υπάρχουν διακυμάνσεις στα ποσοστά αναπαραγωγής , ανάλογα με την χρονιά , που οφείλονται στην πιότητα τροφής την άνοιξη και στις κλιματολογικές συνθήκες . Μόνο μετά τον Ιούνη μπορούμε να μάθουμε με σχετική ακρίβεια τον αριθμό του πληθυσμού που θα υπάρχει με την έναρξη του κυνηγιού, σε σχέση με την υπολογιζόμενη παραγωγή νεαρών πουλιών.




Λαγόπους pyrenaicus
Eνας χιονοδρόμος κατεβαίνει απαλά την πλαγιά του βουνού , χαράσσοντας την πορεία του πάνω στο παχύ στρώμα χιονιού. Βαθιά ησυχία βασιλεύει παντού , μα ξαφνικά το χιονάτο σεντόνι μοιάζει να βουλιάζει κάτω απ' τα πόδια του ανθρώπου. Για μια στιγμή , φοβάται ότι θα γκρεμιστεί σε κάποια χαράδρα, οπότε βλέπει να τινάζεται γύρω του ένα κοπάδι υπέροχων λευκών πουλιών! λαγόποδες , που απόφευγαν το κρύο, θαμμένοι κάτω απ' το χιόνι!.

Αυτό το υπέροχο αλεκτοροειδές παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα ότι υφίσταται πολλές αλλαγές , που καθιστούν το πτέρωμα του μιμητικό του περιβάλλοντος με την εποχή. Ο λαγοπόδης των Άλπεων , τυπικός κάτοικος αρκτικών περιοχών , συναντάται στα Βόρια της Ευρώπης και στις Βρετανικές νήσους στα βόρεια. Μεμονωμένα κατάλοιπα υπάρχουν στην Ιταλία . Ο λαγόπους pyrenaicus είναι απομονωμένος στα Πυρηναία. Ο λαγοπόδης ζει στα Πυρηναία και στις Άλπεις , πάνω απ' το ανώτατο όριο της κορυφής των δέντρων , μεταξύ 2000 και 3000 μέτρα, ανάλογα με την εποχή. Πρόκειται λοιπόν για ένα θήραμα που συχνάζει σε βιότοπους μεγάλων υψομέτρων. Το καλοκαίρι παραμένει σε χιονισμένα επίπεδα. Το συναντούμε σε πετρώδη μέρη, σε παγωμένες εκτάσεις , ανάμεσα σε βράχους και σωρούς από πέτρες κατολισθήσεων, πάντα η σχεδόν σε χαράδρες προσανατολισμένες βόρεια.

To βάρος του κυμαίνεται από 350-700 γρ. To χειμώνα , παραμένει σε μια περιορισμένη περιοχή , αποφεύγοντας τον άνεμο και το κρύο, βρίσκοντας καταφύγιο σε μικρά κοπάδια , πίσω από κάποιο βράχο η στο εσωτερικό από ατομικές στοές που σκάβει στο χιόνι.




Ο λαγοπόδης των Άλπεων (Lagopus mutus).




H oνομασία του οφείλεται στο γεγονός ότι μακριά φτερά καλύπτουν τα πόδια του απομονώνοντας τις πατούσες του από το κρύο και βελτιώνοντας τη σταθερότητα του βαδίσματος του στο μαλακό χιόνι , χωρίς να βουλιάζει. Oι τρεις αλλαγές φτερώματος όχι μόνο του εξασφαλίζουν την πιό τέλεια απομίμηση με το περιβάλλον, επιτρέποντας του να ξεφεύγει απο το οξύ βλέμμα των αρπακτικών, αλλά αντιπροσωπεύουν ακόμη και μια προσαρμογή στις δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες των ψηλών βουνών. Πραγματικά το λευκό φτέρωμα συγκρατεί τη ζέστη . ακόμη , είναι πολύ πυκνό , κι έτσι έχει καλή μόνωση από το κρύο. Να γιατί το πουλί που το καλοκαιρινό φτέρωμa του είναι καφεκόκκινο με μαύρες βούλες, γίνεται από τον Σεπτέμβρη γκρι και καφεκόκκινο με λευκές ρίγες κι ύστερα άσπιλα λευκό, στα τέλη Οκτώβρη. Μόνο η ουρά και η μικρή κηλίδα που ξεκινά από το ράμφος ως το πίσω μέρος του ματιού παραμένουν σκούρες. Την άνοιξη υφίσταται μια νέα αλλαγή και αποκτά το ενδιάμεσο φτέρωμα του και κατόπι, το καλοκαιρινό. Δεν έχει την κόκκινη πτυχή πάνω από τα μάτια του.


H διατροφή του κατά την διάρκεια του χειμώνα , ο λαγοπόδης τρέφεται κυρίως με φύτρα και μπουμπούκια μυρτίλου, ροδόδεντρου η χαμηλής οξιάς , που τ' ανακαλύπτει σκάβοντας το χιόνι μέχρι βάθους 30 εκατοστών. Το καλοκαίρι τρώει μεγάλη ποικιλία χόρτων και βοτάνων που φυτρώνουν στα βουνά, καθώς και διάφορα ασπόνδυλα έντομα, αράχνες κλπ που αποτελούν τη βάση της διατροφής των μικρών του.

Τα χειμωνιάτικα κοπάδια, που αποτελούνται στις αρχές της άνοιξης . Οι λαγόποδες μετακινούνται στις αρχές της άνοιξης . Οι λαγόποδες σχηματίζουν τότε ζευγάρια που οικειοποιούνται μια περιοχή από καμιά δεκαριά στρέμματα , την οποία υπερασπίζεται το μονογαμικό αρσενικό ενάντια στους πιθανούς αντιζήλους του. Οι μάχες ανάμεσα στ' αρσενικά είναι παρ' όλ' αυτά , πολύ σπάνιες.

Σ' αυτό τον χώρο θα γίνουν τα ζευγαρώματα. τα πουλιά κορδώνονται και σχηματίζουν κύκλο ενώ το αρσενικό κινητικό και φουντωτό , κελαηδά κάνοντας πλήθος πτήσεις , ξυστά στις πλαγιές. Η φωλιά χτίζεται σε μια λακκούβα που σκάβει στο χώμα κι ύστερα τη βελτιώνει πρόχειρα. Το θηλυκό γεννά 6-8 αυγά με βούλες , που εγκαταλείπουν γρήγορα τη φωλιά , ακολουθούν τη μητέρα τους λίγες ημέρες μετά τη γέννηση . Το αρσενικό εγκαταλείπει τότε την οικογενειακή μονάδα που θα παραμείνει ενωμένη ως το φθινόπωρο.




Lagopus Lagopus - Willow Grouse








Είναι ένα είδος λαγόποδα , λίγο πιο μεγάλο από τον άλλο (Άλπεων). Ζει στα Βόρεια της Ευρώπης και στα Σκανδιναυικά κράτη συνηπάρχουν και τα δύο είδη.

Τα χαρακτηριστικά του, η βιολογία του και η γενικώς όλη η ζωή του , είναι ίδια με των Άλπεων που περιγράφω πιο πάνω. Και ευτός αλλάζει πτέρωμα , ανάλογα την εποχή.

Παρατηρήστε ότι η μητέρα Φύση φροντίζει τα πλάσματα της και τα τρία είδη παίρνουν τον μιμητικό χρωματισμό αναλόγως του βιότοπου που ζουν. Το κόκκινο Grouse, κόκκινο χρώμα μόνο επειδή ζει στα ρείκια (κόκκινα), το άλλο άσπρο-κόκκινο και αυτό που ζει σε βράχους , άσπρο μαύρο ! Χαρακτηριστική διαφορά , ότι αυτός φέρει την κόκκινη πτυχή πάνω από το μάτι , ενώ των Άλπεων όχι. Επίσης το μέγεθος του είναι πιο μεγάλο.


Παρόμοια είδη:
Αγριόκοτα (Bonasia Bonasa).



Οικογένεια Otididae
Μικρός μαυροκόκκορας η Τετράς Tetrao (Lyrurus) tetrix



Tetrax tetrax Χαμωτίδα



Otis tarda Αγριόγαλος