ΑΠΟΚΛΙΝΟΝΤΕΣ ΦΑΚΟΙ

ΙΙ) Αμφίκοιλοι ή αποκλίνοντες ή αποκεντρωτικοί φακοί.


Αν τοποθετήσουμε έναν αμφίκοιλο φακό κάθετα στις ηλιακές ακτίνες, θα παρατηρήσουμε πως οι ακτίνες που περνούν το φακό δε συγκεντρώνονται σ' ένα σημείο, δηλ. δε συγκλίνουν, όπως στην περίπτωση των συγκεντρωτικών φακών αλλά αντίθετα, απομακρύνονται η μία από την άλλη, δηλ. αποκλίνουν. Αν θεωρήσουμε δύο παράλληλες ακτίνες, που περνούν το φακό και αποκλίνουν, θα παρατηρήσουμε πως οι προεκτάσεις τους από την αντίθετη πλευρά συγκλίνουν σ' ένα σημείο στο οποίο είναι η κύρια εστία του φακού. Το συμμετρικό του σημείο είναι και η άλλη κύρια εστία του φακού με τη διαφορά ότι οι κυρίες αυτές εστίες είναι φανταστικές και όχι πραγματικές, όπως στους αμφίκυρτους φακούς.
Αν πίσω από έναν αμφίκοιλο φακό τοποθετήσουμε σε οποιαδήποτε απόσταση από αυτόν ένα μικρό αντικείμενο, θα παρατηρήσουμε πως θα σχηματιστεί στην ίδια πλευρά ένα είδωλο του αντικειμένου φανταστικό, όρθιο και πάντοτε μικρότερο. Οι παρατηρήσεις αυτές μας οδηγούν στα συμπεράσματα:
Οι αμφίκοιλοι φακοί έχουν δύο κύριες εστίες φανταστικές, μία από κάθε πλευρά και σε ίση απόσταση από αυτούς.
Ένα αντικείμενο, όταν τοποθετηθεί πίσω από αμφίκοιλο φακό, δίνει πάντοτε στην ίδια πλευρά του το είδωλο όρθιο, φανταστικό και μικρότερο του αντικειμένου.
Πολλές είναι οι εφαρμογές των φακών, αλλά οι σπουδαιότερες είναι: τα ματογυάλια. Το μάτι του ανθρώπου είναι ένας κρυσταλλώδης αμφίκυρτος φακός, που έχει την ικανότητα να συγκεντρώνει τις φωτεινές ακτίνες και να σχηματίζει φωτεινό είδωλα πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, ανεξάρτητα αν το αντικείμενο βρίσκεται κοντά ή μακριά. Αν τώρα ο φακός του ματιού, εξαιτίας μιας αρρώστιας, χαλάσει, τότε τοποθετούμε έξω από το μάτι ένα φακό, που βοηθάει να σχηματίζεται το είδωλο πάντα πάνω στον αμφιβληστροειδή και όχι μπροστά ή πίσω από αυτόν.

Η μυωπία διορθώνεται με αμφίκοιλους φακούς, ενώ η πρεσβυωπία με αμφίκυρτους. Επίσης άλλη εφαρμογή των φακών είναι το μικροσκόπιο. Σ' αυτό διάφορα συστήματα φακών μας βοηθούν να πετυχαίνουμε πολλές μεγάλες μεγεθύνσεις. Το μικροσκόπιο χρησιμοποιείται για τη μελέτη μικροοργανισμών. Το τηλεσκόπιο είναι μια άλλη εφαρμογή των φακών και μας βοηθά να μελετούμε τα ουράνια σώματα ή αντικείμενα, που είναι τοποθετημένα πολύ μακριά από εμάς, και που με το γυμνό μάτι θα ήταν αδύνατο να τα παρατηρήσουμε. Επίσης με τη βοήθεια των φακών στις φωτογραφικές μηχανές κατορθώνουμε να έχουμε πιστά αντίγραφα των διάφορων αντικειμένων στις φωτογραφίες. Άλλη εφαρμογή είναι ο κινηματογραφικός προβολέας.

Αποκλίνοντες είναι οι φακοί που είναι λεπτοί στο έσον και παχιοί στα
άκρα