ΣΥΓΚΛΙΝΟΝΤΕΣ ΦΑΚΟΙ

Ι) Αμφίκυρτοι ή συγκεντρωτικοί ή συγκλίνοντες φακοί.


Αν έναν αμφίκυρτο φακό τον τοποθετήσουμε κάθετα στις ηλιακές ακτίνες, θα παρατηρήσουμε πως οι ακτίνες που περνούν από το φακό συγκεντρώνονται σ' ένα σημείο που λέγεται κύρια εστία του φακού. Στην κυρία εστία του φακού, εξαιτίας του ότι συγκεντρώνονται άπειρες ηλιακές ακτίνες, συγκεντρώνεται και θερμαντική δύναμη όλων των ακτίνων που διέρχονται από το φακό. Αν εστιάσουμε ένα αντικείμενο (δηλαδή το τοποθετήσουμε εκεί που βρίσκεται η κύρια εστία του φακού) σ' ένα φακό που τον διαπερνούν ηλιακές ακτίνες, π.χ. ένα κομμάτι χαρτί ή ένα κομμάτι ύφασμα, τότε θα παρατηρήσουμε πως μετά από λίγη ώρα θ' αρχίσει να καίγεται. Η απόσταση μεταξύ του φακού και της εστίας λέγεται εστιακή απόσταση.
Αν οι ακτίνες περάσουν το φακό από τη μια ή από την άλλη πλευρά, δεν έχει σημασία. Παρουσιάζεται ακριβώς το ίδιο φαινόμενο. Παρατηρούμε δηλαδή πως ένας αμφίκυρτος φακός έχει δύο εστίες που είναι συμμετρικές, δηλαδή απέχουν την ίδια απόσταση από το φακό.
Αν τοποθετήσουμε μπροστά σ' έναν αμφίκυρτο φακό και σε απόσταση μεγαλύτερη από την εστιακή του ένα αναμμένο κερί, θα παρατηρήσουμε ότι στην αντίθετη πλευρά του φακού και σε σημείο πιο πέρα από την κύρια εστία του σχηματίζεται σ' ένα παραπέτασμα, που θα έχουμε τοποθετήσει, η εικόνα του κεριού αλλά ανεστραμμένη. Έχουμε, δηλαδή, στην περίπτωση αυτή, ένα είδωλο πραγματικό και ανεστραμμένο. Αν τώρα κινούμε το φακό έτσι ώστε το κερί να πλησιάζει το φακό, θα παρατηρήσουμε πως το είδωλο απομακρύνεται και γίνεται μεγαλύτερο. Αν, αντίθετα, το αντικείμενο απομακρύνεται από την εστία του φακού, το είδωλο πλησιάζει την κύρια εστία του φακού και μικραίνει.
Αν τώρα πίσω από έναν αμφίκυρτο φακό τοποθετήσουμε ένα αντικείμενο, π.χ. ένα μικρό έντομο και σε απόσταση μικρότερη από την εστιακή (το τοποθετούμε δηλαδή μεταξύ φακού και εστίας), τότε θα παρατηρήσουμε πως σχηματίζεται ένα είδωλο στην ίδια πλευρά του φακού που είναι τοποθετημένο το αντικείμενο, αλλά το είδωλο θα είναι πολύ μεγαλύτερο σε διαστάσεις από το αντικείμενο. Τότε έχουμε ένα είδωλο φανταστικό, όρθιο και μεγαλύτερο από το αντικείμενο.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις μας βοηθούν να βγάλουμε τα εξής γενικά συμπεράσματα για τους αμφίκυρτους ή συγκεντρωτικούς φακούς.


Έχουν δύο κύριες εστίες, μία από κάθε πλευρά τους και σε ίση απόσταση από αυτούς.
Ένα αντικείμενο που τοποθετείται πιο πέρα από την κύρια εστία τους δίνει στην αντίθετη πλευρά το είδωλο πραγματικό και ανεστραμμένο.
Ένα αντικείμενο που τοποθετείται ανάμεσα στην κύρια εστία και στο φακό δίνει στην ίδια πλευρά το είδωλο του αντικειμένου φανταστικό, όρθιο και πάντοτε μεγαλύτερο.

Συγκλίνοντες είναι οι φακοί που είναι παχιοί στο έσον και λεπτοί στα
άκρα.