ΚΙΟΥΤΑΧΗΣ

Γεννήθηκε στην Γεωργία το 1780 και ήταν γιός ορθόδοξου ιερέα. Αιχμαλωτίστηκε σε μικρή ηλικία από τους Τούρκους και οδηγήθηκε στο σαράι της Κωνσταντινούπολης όπου και απέκτησε τη φιλία του μετέπειτα Σουλτάνου Μαχμούτ Β΄.

Σε ηλικία μόλις 20 ετών έλαβε το αξίωμα του "Πεσκήρ Αγά" όπου και εξετέλεσε πολλές διπλωματικές αποστολές, μεταξύ των οποίων και στην Ύδρα προς συνεννόηση με τον Ρώσο ναύαρχο Σενιάβιν.
Το 1809 διορίστηκε Βελής (κυβερνήτης) της Κιουτάχειας, απ' όπου πήρε και το προσωνύμιο Κιουταχής. Το 1820 στάλθηκε επικεφαλής τουρκικού στρατού εναντίον του αποστάτη Αλή Πασά, στα Ιωάννινα, τον οποίο και κατόρθωσε να νικήσει ενώ μετά το τέλος της εκστρατείας διορίστηκε πασάς των Τρικάλων όπου και κατέπνιξε στο αίμα την αποστασία των Αγράφων (1821).

Με τη γενίκευση της επανάστασης, και αφού είχε νικήσει τους Έλληνες στη μάχη του Πέτα, ο Κιουταχής διορίστηκε Σερασκέρης της Ρούμελης (διοικητής των στρατευμάτων της Ρούμελης) όπου και ουσιαστικά ανέλαβε επικεφαλής της εκστρατείας που είχε ως σκοπό να προβεί σε γενικές εκκαθαρίσεις από κάθε επαναστατικό στοιχείο, ότι δεν μπόρεσαν δηλαδή οι προκάτοχοί του, ο Ομέρ Βρυώνης, ο Αμπάς Πασάς, ο Ντίμπρα Πασάς και ο Μουσταή Πασάς Σκόδρας. Έτσι το 1823 αφού κατέλαβε όλη τη Στερεά Ελλάδα προχώρησε στο Μεσολόγγι το οποίο και πολιόρκησε χωρίς επιτυχία.
Η πεισματώδη όμως αντίσταση των πολιορκουμένων τον έφεραν σε δύσκολη θέση λόγω και εκ του γεγονότος της ναυμαχίας της Άνδρου, γνωστή και ως ναυμαχία του Καφηρέα όπου καταστράφηκε από τον Γεώργιο Σαχτούρη η τούρκικη αρμάδα που μετέφερε πολεμοφόδια στους πολιορκητές, με αποτέλεσμα να ζητήσει τη συνεργασία με τον Αιγύπτιο Ιμπραήμ ο οποίος στην αρχή του συμπεριφέρθηκε περιφρονητικά, ότι αδυνατούσε να "ρίξει το φράχτη" εκείνο του Μεσολογγίου. Έτσι με τη συμβολή δύο Πασάδων από ξηρά και τον αποκλεισμό από τη θάλασσα δια του αιγυπτιακού στόλου, πέτυχε να αναγκάσει τους Μεσολογγίτες στην ηρωική έξοδό τους στις 10 Απριλίου του 1826.

Στη συνέχεια ο Κιουταχής διατάχθηκε να εκπορθήσει την Αθήνα, την οποία μετά από πολιορκία που ξεκίνησε το Φθινόπωρο του 1826 και κατέληξε το Καλοκαίρι του 1827. Μετά από πολλές μάχες στις οποίες διακρίθηκαν πολλοί Έλληνες οπλαρχηγοί και κυρίως ο αρχιστράτηγος των Ελλήνων Γεώργιος Καραϊσκάκης που έπεσε ένδοξα μαχόμενος, ο Κιουταχής στις 24 Μαΐου του 1827 πέτυχε την παράδοση της Ακρόπολης.

Τον επόμενο χρόνο ο Κιουταχής αναλαμβάνει Σερασκέρης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες κατά τον επικείμενο Ρωσοτουρκικό πόλεμο. Στη συνέχεια διορίζεται μέγας Βεζίρης όπου και ηγήθηκε του τουρκικού στρατού κατά των Ρώσων, πλην όμως ηττήθηκε από τον στρατηγό Δίεβιτς στη περιοχή της Αδριανούπολης.
Αργότερρα επιχείρησε όμοια εκστρατεία στην Αλβανία όπου εκεί κατάφερε να συγκεντρώσει τους κυριότερους φύλαρχους στο Μοναστήριο όπου και τους κατέσφαξε. Το 1832 εστράφη εναντίον του Ιμπραήμ Πασά εισβάλλοντας στη Συρία πλην όμως, παρά το Ικόνιο, ηττήθηκε κατά κράτος και αιχμαλωτίσθηκε μαζί με 60.000 στρατιώτες του. Ύστερα από την παρέμβαση των Ρώσων και την καταβολή πλούσιων ανταλλαγμάτων, απελευθερώθηκε τον επόμενο χρόνο όπου και ανέκτησε το αξίωμά του Μεγάλου Βεζύρη.

Απεβίωσε το 1839 στη Σεβάστεια σε ηλικία 59 ετών, από εγκεφαλίτιδα, ενώ προσπαθούσε να καταστείλει την εξέγερση των Κούρδων