ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδειαΜετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Η Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους ή Δεύτερη Εθνική Συνέλευση του Άστρους ήταν η δεύτερη συνέλευση κατά τα χρόνια της Ελληνικής επανάστασης και έγινε τον Απρίλιο του 1823.

Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη]
1 Η διοργάνωση
2 Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης
3 Σύσταση
4 Κατάλογος πληρεξουσίων
4.1 Πελοπόννησος
4.2 Ύδρα
4.3 Σπέτσες
4.4 Πόρος
4.5 Ψαρρά
4.6 Κάσσος
4.7 Στερεά Ελλάς
4.8 Τρίκερη
4.9 Αρχιπέλαγος
4.10 Κρήτη
4.11 Λοιποί
4.12 Το Στρατιωτικόν
5 Συμμετέχοντες / παρόντες σύμφωνα με άλλες πηγές
6 Αναφορές

[Επεξεργασία] Η διοργάνωση
Ο τόπος της συνέλευσης ήταν δίπλα στη Σχολή Καρυτσιώτη[1]. Πληρεξούσιοι που ήταν προσκείμενοι στην κυβέρνηση έμειναν στο χωριό Αγιαννίτικα Καλύβια, ενώ όσοι υποστήριζαν τους στρατιωτικούς και όσοι ήταν αντίθετοι με την κυβέρνηση, έμειναν στα Μελιγιώτικα Καλύβια. Στο Άστρος άρχισαν να προσέρχονται τα μέλη της κυβέρνησης από τις αρχές Μαρτίου, αλλά χρειάστηκε ένας περίπου μήνας μέχρι να έλθουν οι πληρεξούσιοι. Η συνέλευση άρχισε στις 10 Απριλίου 1823[2] στο Άστρος Κυνουρίας και κράτησε μέχρι τις 30 Απριλίου.[3] Η επόμενη εθνοσυνέλευση, η Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας έγινε τέσσερα χρόνια μετά, το 1827.

[Επεξεργασία] Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης
Στις 13 Απριλίου 1823, αναθεωρήθηκε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, το σύνταγμα το οποίο είχε ψηφιστεί την 1η Ιανουαρίου 1822 από την Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου. Το νέο Σύνταγμα ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου» (δείχνοντας τη συνέχεια του νέου Συντάγματος με το προηγούμενο). Είχε 99 παραγράφους και έδινε το δικαίωμα της ιδιοκτησίας σε όλα τα άτομα που βρίσκονταν στην Ελλάδα, χωρίς περιορισμό στην ιθαγένειά τους.[4] Το Σύνταγμα αυτό αντικαταστάθηκε το 1827 από το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» που ψηφίστηκε στην Τροιζήνα, κατά τη διάρκεια της Γ' Εθνοσυνέλευσης. Κατά τη Συνέλευση αποφασίστηκε να καταργηθούν οι τρεις τοπικοί οργανισμοί, η Πελοποννησιακή Γερουσία, ο Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος και ο Άρειος Πάγος, ο Οργανισμός της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος ώστε να υπάρχει ένα μόνο κέντρο εξουσίας και συντονισμού.

Ένα από τα σημαντικά σημεία της Δεύτερης Εθνοσυνέλευσης είναι η κατάργηση της αρχιστρατηγίας, απόφαση που αν και χωρίς αναφορά στο όνομά του, κατάργησε τη θέση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

[Επεξεργασία] Σύσταση
Στη θέση του προέδρου της συνέλευσης εκλέχθηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ενώ ο Θεοδώρητος Βρεσθένης πήρε τη θέση του αντιπροέδρου και ο Θεόδωρος Νέγρης τη θέση του αρχιγραμματέα. Πρόεδρος του Βουλευτικού εκλέχθηκε ο Ιωάννης Ορλάνδος.

Στο Εκτελεστικό ορίστηκαν οι[5]:

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, πρόεδρος
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, γενικός γραμματέας
Σωτήριος Χαραλάμπης
Ανδρέας Ζαΐμης
Ανδρέας Μεταξάς

Κατάλογος πληρεξουσίων
Κάποιοι από τους πληρεξουσίους της Β' Εθνοσυνέλευσης αναφέρονται παρακάτω. Οι ενδείξεις σελ. 16 και σελ. 76 αντίστοιχα αναφέρονται στις αντίστοιχες σελίδες του τόμου Γ του βιβλίου «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» όπου αναφέρονται οι πληρεξούσιοι σε αποφάσεις της συνέλευσης[6]:

[Επεξεργασία] Πελοπόννησος
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, πρόεδρος
Θεοδώρητος Βρεσθένης, αντιπρόεδρος
Μοθώνης Γρηγόριος σελ.16 (Γρηγόριος Παπαθεοδώρου, επίσκοπος Μεθώνης)
Γρηγόριος Δικαίος σελ.16
Σωτήρης Χαραλάμπης[5] ορθογρ. Σωτήριος Χαραλάμπηςσελ.16
Αναγνώστης Σπηλιοτάκης ορθογρ. Σπυλιοτάκη σελ.16
Αθανάσιος Παπακούτζουβαςσελ.16
Δημήτριος Παπαπιέρος ορθογρ. Παπαπηέρως σελ.16
Αναστάσιος Κορνήλιος σελ.16
Ιωάννης Γ. Οικονομίδης σελ.16
Ν. Μιλιάνης σελ.16 ή Ν. Μηλιάνης σελ.76
Μήτρος Παναγόπουλος σελ.16
Γεωργάκης Παπαζαφειρίδης ορθογρ. Παπαζαφειρήδηςσελ.16
Δημήτριος Αντωνόπουλος σελ.16
Γρηγόρης Κουτζουλέντης σελ.16
Σακελλάριος Ιωάννης Αναστασίου σελ.16
Πανούτσος Νοταράς σελ.76
Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος σελ.76
Νικολής Τζανέτου σελ.76
Ασημάκης Φωτήλας σελ.76
Ιωάννης Παπανδρέα ορθογραφία παπ:Ανδρέα σελ.76
Ανδρέας Ζαΐμης σελ.76
Αναστάσιος Λόντος σελ.76
Γεώργιος Καλαράς σελ.76
Γεώργιος Μπάρμπογλης σελ.76
Νικόλαος Πονηρόπουλος σελ.76 ή Πονιρόπουλος σελ.87
Νικόλαος Λόντος σελ.76
Ανδρέας Καλαμογδάρτης σελ.76
Ιωάννης Ευγενίδης σελ.76
Δημήτριος Καλαμαριώτης σελ.76
Κωνσταντής Ζαφειρόπουλος ορθογραφία Ζαφυρόπουλος σελ.76
Χρήστος Βλάσης σελ.76
Παναγιώτης Καλογεράς σελ.76
Ηλίας Καράπαυλος σελ.76
Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος σελ.87 ή παππά Διαμαντόπουλος σελ.76
Χριστόδουλος Κρητικός σελ.76 ή Κριτικόςσελ.16
Γεώργιος Τζέρτος σελ.76
Ιωάννης Σισίνης σελ.76
Δημητράκης Παπαγιαννόπουλος ορθογραφία Παππαγιαννόπουλος σελ.76
Σταμάτης Ψαρούλης σελ.76
Γεώργιος Σισίνης σελ.76
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σελ.76
Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος σελ.76
Γεράσιμος Παπαδοπούλου ορθογραφία Παππαδοπούλου (σελ.76 ή Παπαδόπουλοςσελ.87 (Ιερομόναχος Γεράσιμος Παπαδόπουλοςσελ.68)
Νικόλαος ιερεύς και οικονόμος σελ.76
Μ. Πηέρος Μπεηζανδές Γρηγοράκης σελ.76 ή Γριγοράκης
Αλέξιος Λουκόπουλος σελ.76
Αγαμέμνων Αυγερινός σελ.76
Νικόλαος Ζαφυρόπουλος (γραπτέον ίσως Ζαρυφόπουλος) σελ.76
Γεωργάκης Δημητρακόπουλος σελ.76
Διονύσιος Παπαγιαννόπουλος ορθογραφία Παππαγιαννόπουλος σελ.76
Αναγνώστης Βρανιτόπουλος σελ.76
Λύσανδρος Βιλαέτου (Λύσανδρος Ιω. Βιλαέτου) σελ.76
Χριστόδουλος Άχολος σελ.76
Αλέξιος Μοσχούλας σελ.76
Γεωργάκης Παπαζαφειρόπουλος ορθογραφία Παππαζαφυρόπουλος σελ.76
Ρήγας Παλαμήδης σελ.76
Γρηγόριος Παπαγεωργίου ορθογραφία παππά Γεωργίου σελ.76
Κωνσταντάκης Γιαννόπουλος σελ.76
Δημητράκης Μισκίλας σελ.76
Νικόλας Γκίκα Λάμπρου σελ.76
Σπύρος Μερκούρης σελ.76
Δημήτριος Αποστόλου σελ.76 ή Αποστόλη σελ.16
Γεώργιος Λιδανόπουλος (ωσαύτως Δεσποτόπουλος) σελ.76
Χαράλαμπος Περρούκας (ή Μπερρούκας)[7]
Επίσκοπος Ρέοντος και Πραστού Διονύσιοςσελ.68)
πιθανόν από την Πελοπόννησο (αναφέρονται στην απόφαση κατάργησης Αρχιστρατήγου, συγκρότηση επιτροπής του Μινιστέριου του Πολέμου, 29 Μαρτίου 1823, σελ. 87 (Μάμουκα)[6]

Ιωάννης Κουντουμάςσελ.87
Γεώργιος Παπαδάκηςσελ.87
Αναγνώστης Παναγιώτουσελ.87
Αναγνώστης Κοκοράκιςσελ.87
Δημήτριος Παπατζόνησελ.87
Αθανάσιος Γρηγοριάδηςσελ.87
Θεόδωρος ιερεύς και οικονόμοςσελ.87
Σπύρος Φραγκίσκος, ορθογρ. Φραγγύσκοςσελ.87
Παύλος Παπαγγελόπουλοςσελ.87
Γεράσιμος Κομποθέκραςσελ.87
Γεώργιος Δαρειώτηςσελ.87
Λάμπρος Αλεξάνδρουσελ.87
Μιχαήλ Κάββαςσελ.87
Αναγνώστης Μακρυπουκάμισος Μακροιπουκάμοισος
[Επεξεργασία] Ύδρα
Γεώργιος Κουντουριώτης σελ.76
Γεώργιος Γκιώνη σελ.76
Σταμάτης Μπουντούρης Σταμάτης Νικόλα Μπουντούρη σελ.76
Βασίλειος Ν. Μπουντούρης Βασίλειος Ν. Μπουντούρης σελ.76
Νικόλαος Οικονόμου σελ.76 ή Οικονόμος
Μανώλης Τομπάζης ορθογραφία Τουμπάζη σελ.76
Ιωάννης Ορλάνδοςσελ.87
Φ. Βούλγαριςσελ.87
[Επεξεργασία] Σπέτσες
Χατζηιωάννης Μέξη ορθογραφία ΧΙωάννης Μέξη σελ.76
Αναγνώστης Χατζηαναργύρου ορθογραφία ΧΑναργύρου σελ.76
Γεωργάκης Κούτζη σελ.76
Βασίλης Λαζάρου Βασίλης Ν. Λαζάρου σελ.76 Βασίλης Νικόλα Λαζάρουσελ.87
Γεώργης Πάνου σελ.76
Γκίκας Καρακατζάνης σελ.76
Παναγιώτης Μπότασηςσελ.87
Νικόλας Λαζάρου Νικόλας Δημητρίου Λαζάρουσελ.87
[Επεξεργασία] Πόρος
Σταμ. πρώην Οικονόμου σελ.76
[Επεξεργασία] Ψαρρά
Κωνσταντής Τζανής σελ.76
Γιάννης Δ. Μαμούνη σελ.76
Νικόλας Λουμάκη σελ.76 Νικόλαος Γ. Λουμάκησελ.87
Χατζηανδρέας Αργύρη ορθογραφία Χ Ανδρέας Αργύρη σελ.76
Γεώργιος Καλαφάτης (.... Καλαφάτης με σημείωση: γραπτέον Γεώργιος) σελ.76 ή Καλάφτηςσελ.87
Αναγνώστης Μοναρχίδης σελ.76
[Επεξεργασία] Κάσσος
Δημήτριος Αρβανιτόπουλος (Κάσος)[8] σελ.76
Μάρκος Μαλλιαράκης (Κάσος)[8] σελ.76
Μηνάς Σακελλαρίου (Κάσος)[8] σελ.76
[Επεξεργασία] Στερεά Ελλάς
ο Άρτης (προφανώς επίσκοπος Άρτης Άνθιμος Β') σελ.76
Στάμος Στάϊκος σελ.76
Γεωργάκης Καραβός, γραπτέον Καναβός σελ.76
Αναγνώστης Αθανασίου σελ.76
Πάνος Ράγκος σελ.76
Γεώργιος Αινιάν σελ.76
Μαργαρίτης Δημάδης σελ.76 Μάγνης (από τη Μαγνησία)σελ.87
Νικολής Ιωάννου σελ.76
Θανασούλας Αναγνώστου σελ.76
Αναγνώστης Κολφόπουλος σελ.76
Γιάννης Παπαχρήστου ορθογραφία παπ.Χρήστου σελ.76
Ρήγας Παπακοντορήγας ορθογραφία παπ.Κοντορήγα σελ.76
Αναγνώστης Παπαλεξίου ορθογραφία παπ.Αλεξίου σελ.76
Αναγνώστης Δημητρίου σελ.76
Γεώργιος Παπαηλιόπουλος ορθογραφία παπ.Ηλιόπουλος σελ.76
Χαράλαμπος Παπαπολίτης ορθογραφία παπ.Γ.Πολίτη σελ.76
Παναγιώτης Κονδύλης Κονδίλης σελ.76 (Κονδύλης)σελ.87
Αναγνώστης Ζορογιαννόπουλος σελ.76
[Επεξεργασία] Τρίκερη
Δημήτριος Μπογατζέλος σελ.76
Κωνσταντίνος Χατζηλεμονή ορθογραφία Χ Λεμονή σελ.76
[Επεξεργασία] Αρχιπέλαγος
Νικόλαος Κόκος σελ.76 και Κόκκος (Νάξος)σελ.87
Μάρκος Δεσπότης σελ.76
Ιωάννης Παπαδόπουλος σελ.76
Θεόφιλος Καΐρης (Άνδρος) σελ.87 ή Θεόφιλος εξ' Άνδρου σελ.76
Εμμανουήλ Ξένος σελ.76 (Πάτμος)[8]
Αντόνιος Μανολέσος σελ.76
Χριστόδουλος Καψάλης σελ.76(Σάμος)σελ.87[9]
Αναγνώστης Αμηρσόνης σελ.76 ή Αμηρέσοςσελ.87
Μόσχος Φιλιππέος σελ.76 ο εκ Θεμιόν (αντί Θερμιών) (Κύθνος)σελ.87
Ιωάννης Πάγκαλος (Πάτμος)σελ.76[9]
Αντώνης Κορτέσης Χ Ιώ (ίσως Χατζηιωάννη)σελ.76 (Ίος)σελ.87
Αντώνιος Μπαρμπαρίγος (Σαντορίνη)σελ.87
Ιωάννης Κοντουμάς (Μυκόνος)σελ.87
Δημήτριος Γαβράς (Αμοργός)σελ.87
Ζέπος Κυπριανός ορθογρ Κυπρηανός (Πάρος)σελ.87
Νικόλαος Καμπάνης (Σίφνος)σελ.87
Χατζηλίας Οικονόμου (Κάρπαθος)[8] [9](ταξινομημένος στους Λοιπούς)
Δημήτριος Θέμελης (Πάτμος)[8] (ταξινομημένος στους Λοιπούς)
Διακογεώργιος Παύλου (Νίσυρος)[8] (ταξινομημένος στους Λοιπούς)
Ιωάννης ππθ (Σέριφος)σελ.87
Αντώνιος Αλμπέρτος (Αιγαίου Πελάγους) [9]
Ιωάννης Κουντουμάς (Αιγαίου Πελάγους) [9]
Ηλίας Οικονόμου (Αιγαίου Πελάγους) [9]
Νίκος Χρυσόγελος(Αιγαίου Πελάγους) [9]
Κωνσταντίνος Ιωάννου [9]
Λυονής Στάκας[9]
[Επεξεργασία] Κρήτη
Γεώργιος Παπαδάκης
Ζαχαρίας Τζ. Πρακτικίδης
Αναγνώστης Παναγιώτου
Χ. στρατής Πελιβανάκης Χατζηστρατής;
Εμμανουήλ Αντωνιάδης
[Επεξεργασία] Λοιποί
Θεόδωρος Νέγρης, αρχιγραμματέας σελ.76
Κεφαλάς ο Ολύμπιοςσελ.87 (Πιερία)
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Ανδρέας Μεταξάς
Στάικος Σταϊκόπουλος
Γεώργιος Α. Μαυρομιχάλης
Άνθιμος Γαζής
Γρηγόριος Κωνσταντάς (Ιεροδιάκονος Γρηγόριος Κωνσταντάςσελ.68)
Θεόκλητος Φαρμακίδης
Βενιαμίν Λέσβιος[10] (Ιερομόναχος Βενιαμίν Λέσβιος,σελ.68)
Επίσκοπος Λιτζάς και Αγράφων Δοσίθεος[11]
[Επεξεργασία] Το Στρατιωτικόν
Αναγνώστης Π. Γεωργίου Στρατηγός
Κανέλλος Δεληγιάννη Δεληγιάννης Στρατηγός
Βασίλειος Πετιμεζάς Στρατηγός
Κωνσταντίνος Πετιμεζάς
Γιωργάκης Γιατράκος Αντιστράτηγος
Νικόλαος Ιατράκος χ. (μάλλον χιλίαρχος)
Νικόλαος Πετιμεζάς χιλίαρχος
Σταύρος Βασιλείου χιλίαρχος
Δημήτρης Τριανταφύλλου πεντακοσίαρχος
Βάσιος Μαυροβουνιώτης
Παναγιώτης Κεφάλας χιλίαρχος
Κώνστας Πουρράς υποχιλίαρχος
Ηλίας Κορμάς
Αναγνώστης Οικονομόπουλος
Π. Ζαφειρόπουλος Στρατηγός


[Επεξεργασία] Συμμετέχοντες / παρόντες σύμφωνα με άλλες πηγές
Σύμφωνα με άλλες πηγές έλαβαν μέρος ή ήταν παρόντες κατά τη συνέλευση και όσοι φαίνονται παρακάτω, αν και δεν αναφέρονται στους υπογράφοντες τα πρακτικά:

Αντώνιος Αλμπέρτος (Αιγαίου Πελάγους) [9]
Ιωάννης Κουντουμάς (Αιγαίου Πελάγους) [9]
Ηλίας Οικονόμου (Αιγαίου Πελάγους) [9]
Νίκος Χρυσόγελος(Αιγαίου Πελάγους) [9]
Κωνσταντίνος Ιωάννου [9]
Λυονής Στάκας[9]
Γεώργιος Πραΐδης[12]
Σταματέλος Αντωνόπουλος [13]
Γεώργιος Σισίνης [14]

Περήφανη, αλλά και συγκινημένη και με δέος ανείπωτο, βρίσκομαι σήμερα ενώπιόν σας, για να εκφωνήσω, κατά τις ταπεινές μου δυνάμεις, τον πρέποντα επετειακό λόγο, στον Ιερό τούτο Χώρο της Β΄ Εθνοσυνέλευσης, σ’ ένα χώρο φορτισμένο συναισθηματικά από μνήμες και ιδεώδη, σ’ ένα χώρο όπου ζωντανεύει η ίδια η Ιστορία. Δίπλα μας η Σχολή ή Μουσείο Καρυτσιώτη, από το 1805, η οποία, μαζί με την περίφημη κύρια Σχολή Δημητρίου Καριτσιώτη στον Αγιάννη, από το 1798, είναι από τα πρώτα προπανεπιστημιακά Ιδρύματα που ιδρύθηκαν στη σκλαβωμένη ακόμα πατρίδα μας. Αυτόν τον τόσο σημαντικό χώρο επέλεξαν και οι πρόγονοί μας για να συγκαλέσουν τη Β΄ Εθνοσυνέλευση το 1823.
Έχοντας, λοιπόν, πλήρη συναίσθηση του χρέους, θα προσπαθήσω ν’ αναπλάσω στη φαντασία μας κάποιες παραστάσεις από μια μάχη διαφορετική για τα χρόνια εκείνα, γι’ αυτό και αξιοσήμαντη. Από μια μάχη στον πολιτικό πλέον στίβο, μετά τις πολεμικές μάχες γενιών και γενιών κατά της μακραίωνης σκλαβιάς, από την πολιτική μάχη του λόγου – θεμέλιου της Δημοκρατίας, η οποία δόθηκε, στον εδώ χώρο, πριν από 180 χρόνια, για την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του Καταστατικού Χάρτη – του Συντάγματος της Επιδαύρου, για τα μόλις απελευθερωμένα τμήματα της πατρίδας μας.
Κατά την Επανάσταση του 1821, για την Απελευθέρωση, και μετά τις πρώτες νίκες, δημιουργήθηκε η κατεπείγουσα ανάγκη για πολιτικές αποφάσεις και πολιτική οργάνωση στις περιοχές που είχαν ελευθερωθεί. Σαν να αναθερμάνθηκε στις ψυχές των Ελλήνων ο λόγος του Ισοκράτη: «Ψυχή για το κράτος δεν είναι τίποτα άλλο παρά το πολίτευμα, το οποίο έχει τόσο μεγάλη δύναμη, όσο και η φρόνηση για τον άνθρωπο». Ήδη το πρώτο Σύνταγμα της ελεύθερης Ελλάδας είχε ψηφιστεί το 1822 στην Επίδαυρο, κατά την Α΄ Εθνοσυνέλευση, και ευλόγως χρειαζόταν αναθεώρησή του και συμπληρώσεις.

Η κατάσταση, ωστόσο, δεν ήταν και τόσο ομαλή και ρόδινη. Είχαν δημιουργηθεί δύο κόμματα αντιμέτωπα το «αρχοντικόν» και το «καπετανίστικον» ή, κατά τον Αγιοπετρίτη Φιλικό Αναγνώστη Κοντάκη, «των Προεστών» και «το άλλο του Κολοκοτρώνη», όπως αναφέρει και ο ίδιος στα Απομνημονεύματά του. Οι στρατιωτικοί, από τη μια, είχαν στο ενεργητικό τους τις μεγάλες επιτυχίες στα πεδία των μαχών, και ιδιαιτέρως μετά την περίλαμπρη και καθοριστική για τον Αγώνα νίκη του Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια. Από την άλλη οι πολιτικοί έβλεπαν πως έχαναν την εξουσία. Και οι δύο πλευρές αναζητούσαν την αφορμή να συγκρουστούν. Η Επανάσταση λίγο έλειψε να τιναχτεί στον αέρα, καθώς οι Τούρκοι καραδοκούσαν για να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που θα τους έδινε η διχόνοια. Επιτακτική ήταν, λοιπόν, η ανάγκη της εσωτερικής περισυλλογής και αναδιοργάνωσης.




Το Ναύπλιο, που είχε αρχικά επιλεγεί για να πραγματοποιηθεί η Συνέλευση, απορρίφθηκε καθώς εθεωρείτο «τόπος μερικός», δηλ. κομματικός, υπό την απόλυτο επιρροή του Κολοκοτρώνη. Έτσι, επιλέχθηκε τελικά το Άστρος ή Αγιαννίτικα Καλύβια, όπως ονομάζονταν τότε, για την Εθνοσυνέλευση ως «τόπος του Έθνους», δηλαδή τόπος ουδέτερος, που δεν ανήκε σε κομματικές φατρίες.




Από τις αρχές Μαρτίου προσέρχονταν και κατέλυσαν στο Άστρος 150 παραστάτες ή πληρεξούσιοι, οι βουλευτές δηλαδή, που είχαν εκλεγεί στις ελεύθερες Ελληνικές επαρχίες, ενώ την τάξη και την ασφάλεια επιτηρούσε στρατιωτική δύναμη 6.000 αντρών.




Στη γειτονική Μελιγού ή Μελιγγίτικα Καλύβια, «μια τουφεκιά μακριά», κατέλυσαν οι στρατιωτικές φυσιογνωμίες του Αγώνα, οι κλεφτοκαπεταναίοι. Τους συνόδευαν 40 πληρεξούσιοι διαφόρων Ελληνικών επαρχιών και 800 εμπειροπόλεμοι στρατιώτες. Από το Άστρος – Αγιάννη παρευρίσκονταν δύο παραστάτες, οι Πάνος Σαρηγιάννης και Κων/νος Ζαφειρόπουλος, καθώς και ο στρατιωτικός Πάνος Ζαφειρόπουλος – ο θρυλικός Άκουρος, που είχε δηλώσει πως θα κουρευτεί, όταν λευτερωθεί η πατρίδα.




Γύρω στις 10 χιλιάδες άτομα, πολιτικοί, στρατιωτικοί, έμποροι, ντόπιοι, ξένοι και περίεργοι τριγυρνούσαν τις μέρες εκείνες μεταξύ Άστρους και Μελιγούς, προσδίνοντας ένα γραφικό χρώμα στη Συνέλευση, καθώς φουστανέλες, βράκες νησιώτικες, τούρκικα καφτάνια συνυπήρχαν με φράγκικα παντελόνια, ενώ ακούγονταν όλες οι τοπικές διάλεκτοι: τσακώνικα, κρητικά, ρουμελιώτικα....μαζί με ιταλικά, γαλλικά, γερμανικά, αγγλικά.




Η Συνέλευση άρχισε τις εργασίες της στις 29 Μαρτίου και την επομένη ήρθαν και οι κλεφτοκαπεταναίοι. Πρόεδρος ανέλαβε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης.

Οι συνεδριάσεις έγιναν στην ύπαιθρο, «μέσα εις ένα περιβόλι», σύμφωνα με τον Κολοκοτρώνη, «εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης, «υπό την σκιάν πελωρίας καρυδέας» ή «εν μέσω υποστατικού πολυδένδρου και ευκάρπου», σύμφωνα με την παράδοση.




Το πιο σημαντικό έργο της Εθνοσυνέλευσης ήταν η Αναθεώρηση του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος», που είχε ψηφιστεί στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822. Έτσι, με το πέρας των εργασιών της Συνέλευσης η χώρα απόκτησε οριστικό Καταστατικό Χάρτη, τον καλούμενο και «Νόμο της Επιδαύρου». Επίσης, η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789, συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως».




Σύμφωνα με το νέο Καταστατικό Χάρτη:




Ορίστηκε πλέον ενιαία Κυβέρνηση και καταργήθηκαν οι Τοπικές Διοικήσεις.




Η Ελληνική Διοίκηση απετελείτο από το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό, ενώ τρίτη εξουσία, ανεξάρτητη, ήταν η Δικαστική. Προσωρινή έδρα ορίστηκε η Τρίπολη.




Καθορίστηκαν το λευκό και κυανό ως τα χρώματα της Ελληνικής σημαίας




Αποφασίστηκε η δημιουργία τακτικού στρατού και κυβερνητικού στόλου.




Το αναθεωρημένο Σύνταγμα περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη: Θεσμοθετήθηκε η Δημόσια Εκπαίδευση, λύθηκαν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας των μη ορθοδόξων που κατοικούσαν στην Ελλάδα, καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας με όρους, ώστε ο πολίτης να μην παραβιάζει την ηθική, να μη γράφει κατά της Χριστιανικής θρησκείας, να μην εκφράζει κατηγορίες επί προσωπικών δεδομένων, και καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών.




Αξίζει εδώ να τονισθεί πως το ελεύθερο πνεύμα των Ελλήνων συνέχιζε, και μέσω του Συντάγματος, να δίνει μαθήματα ελευθερίας και δημοκρατίας στην οικουμένη: Η ελευθερία του ατόμου διασφαλιζόταν σαφώς με τη διάταξη που όριζε, πως: «κανείς δεν πωλείται και δεν αγοράζεται στην ελληνική επικράτεια και ο αγορασμένος άνθρωπος άμα πατήσει την ελληνική γη γίνεται ελεύθερος και ο αγοραστής χάνει τα αργύριά του».Ένα από τα κρίσιμα θέματα που συζητήθηκαν ήταν και η εκποίηση των εθνικών γαιών - κτημάτων, που θα άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες. Η Συνέλευση με τους πολιτικούς είχαν πάρει απόφαση να εκποιηθούν και με τον τρόπο αυτό άνοιγε ο δρόμος για την ιδιοποίηση των κτημάτων από τους λίγους και πλούσιους, από τους Προεστούς και Κοτζαμπάσηδες, ενώ οι καλλιεργητές, οι απλοί άνθρωποι του λαού, που δεν είχαν χρήματα θα συνέχιζαν να δουλεύουν ως κολίγοι- ξενοδουλευτές. Αφηγείται ο Κολοκοτρώνης: «Εψήφισαν να εκποιήσουν την γην, με σκοπόν να’ βγάλουν ό,τι είχαν εξοδεύσει, όσα ήθελαν, και να αποζημιωθούν εις γην και να αφήσουν τον λαόν γυμνόν και απ’ αυτήν την ελπίδα της γης». Ο Μιχαήλ Κομητάς, πληρεξούσιος της Καρύταινας, βροντοφώναξε: «Δεν την πουλάμε τη γη μας»! Και οι στρατιώτες, οι απλοί Αγωνιστές, εξεγέρθηκαν αποφασισμένοι για όλα, όχι μόνο στα Μελιγγίτικα, αλλά και στα Αγιαννίτικα Καλύβια, και κόλλαγαν στους κορμούς των λιόδεντρων χαρτιά με τη φράση «γης εκποίησις» και τα ντουφέκιζαν. Η οργή του λαού, που έφτασε ως βουή και μέσα στη Συνέλευση, αλλά και η άμεση παρέμβαση του Κολοκοτρώνη απέτρεψε την εφαρμογή της.




Ένα από τα σημεία, που κάνουν τόσο ξεχωριστή τη Συνέλευση του Άστρους είναι και η διάταξη του νέου Συντάγματος που αντετίθετο στη συμβιβαστική πρόταση των Μεγάλων Δυνάμεων για τη σύσταση Ελληνικής Ηγεμονίας, εντός των πλαισίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που θα παρέμενε φόρου υποτελής στο Σουλτάνο. Και όριζε ρητώς η διάταξη πως η Ελλάδα αποτελεί έθνος αυτόνομο και ανεξάρτητο: «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον». Η απάντηση αυτή αποτελεί τρανή διακήρυξη πως ο Έλληνας σε ζητήματα ελευθερίας δεν κάνει συμβιβασμούς. Την ελευθερία τη θέλει γνήσια και ολοκληρωτική, διότι «πάσα άλλη λύσις, όπως η εισαγωγή μεταρρυθμίσεων ή η δωρεά ψευδοελευθεριών τινων εκ μέρους του κυριάρχου αποτελεί παραφθοράν και κίνδυνον».
Αρκετές φορές η αξιοπρέπεια και η σύνεση του Γέρου του Μοριά απέτρεψε όχι μόνο την ένταση και την οριστική ρίξη, αλλά και έναν εμφύλιο. Όπως, όταν η Συνέλευση αποφάσισε να καταργήσει την Αρχιστρατηγία του Κολοκοτρώνη. Τον διέταξαν μάλιστα να παραδώσει κάποια διπλωματικά έγγραφα και τα φρούρια του Ναυπλίου. Εκείνος δέχτηκε ήπια την απόφαση, αλλά τόνισε ότι θα τα παραδώσει στην Κυβέρνηση που θα συσταθεί. Επίσης, όταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και άλλοι στρατιωτικοί, στο στρατόπεδο των Μελιγγίτικων Καλυβιών, βλέποντας ότι παραγκωνίζονται και με αφορμή κάποια γεγονότα που όξυναν τα πνεύματα, έκαναν τη σκέψη σε αιφνιδιαστική επίθεση να σκοτώσουν όλους τους πολιτικούς και να εφαρμόσουν στρατιωτικό νόμο, παραδίδεται πως σ’ αυτή τη θλιβερή ατμόσφαιρα ο μεγαλόψυχος και δημοκράτης Κολοκοτρώνης επέπληξε σκληρά τον Ανδρούτσο: «Τι τους πέρασες τους ανθρώπους, κοκορόπουλα να τους σφάξουμε; Αυτοί οι πολιτικοί ξέρουν τέτοια τερτίπια στα πολιτικά πράγματα που μας είναι χρήσιμοι, όπως εμείς είμαστε χρήσιμοι περισσότερο στον πόλεμο».

Η κορυφαία, πράγματι, στιγμή της Εθνοσυνέλευσης ήταν η συμφιλίωση του Κολοκοτρώνη με τους Πολιτικούς, αφού συνυπέγραψε τα Πρακτικά και τη Διακήρυξη προς την Υφήλιο, μέσα στο Μουσείο Καρυτσιώτη, μαζί με 127 άλλους πληρεξούσιους, αν και είχε ορισμένες διαφωνίες. Όπως ήταν η αντίθεσή του στην ψήφιση σώματος 150 βουλευτών, υπερβολικού αριθμού και μάλιστα για μια «χούφτα» γης ελεύθερης και ρημασμένης από τους πολέμους, και ακόμη για το δικαίωμα διορισμού 50 στρατηγών, ένας από τους οποίους θα ήταν και ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, και τούτο για να μειωθεί το γόητρό του, αφού του είχαν ήδη καταργήσει την Αρχιστρατηγία.





Και αφηγείται ο ίδιος: «Επήγα εις ένα περιβόλι όπου έκαμναν την Συνέλευσιν και άρχισα να τους ειπώ: Σεβαστή Συνέλευσις, δεν είναι καλά αυτά τα ψηφίσματα οπού εκάματε, να ήναι τόσο πολλοί Βουλευταί και τόσο πολλοί στρατηγοί, διατί θα μας φέρουν τόσα έξοδα και ζημίαις, διότι το έθνος μας είναι πτωχό και δεν ημπορεί να πληρώσει τόσους πολιτικούς και πολεμικούς ανωφελείς˙ ο Ζαϊμης εσηκώθηκε τότε και λέγει: Κολοκοτρώνη! Κολοκοτρώνη! Εις το χέρι σου στέκεται να χαθή η Ελλάς, ή να ελευθερωθη, αν ενωθής μαζί μας˙ τον ερώτησα τρεις φορές ‘εγώ Κύρ Ανδρέα;’ με απεκρίθηκε, εσύ! έτζι επήγα και εγώ και υπόγραψα...».

Η επέτειος της Β΄ Εθνοσυνέλευσης που εορτάζεται σήμερα θα έπρεπε, και παρά τα μελανά της σημεία, να συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγάλων και καθοριστικών, για την τύχη του Έθνους, Εθνικών Επετείων. Όπως έχουμε μέγιστο χρέος να τιμούμε τις μεγάλες νίκες και τις θυσίες σε στρατιωτικό επίπεδο στα Βέρβενα, στα Δολιανά, στην Τριπολιτσά, στο Μεσολόγγι, στην Αλαμάνα, άλλο τόσο χρέος έχουμε να τιμούμε και τις μάχες του δημοκρατικού διαλόγου για την εδραίωση της Πολιτείας με νόμιμα εκλεγμένη Κυβέρνηση. Και πράγματι, κατά τη Β΄ Εθνοσυνέλευση επιτελέστηκε έργο μέγα, εφάμιλλο των άλλων σπουδαίων γεγονότων του 1821. Γι’ αυτό και είναι σπουδαία και διαχρονικά τα σεμνοπρεπή μηνύματα και τα εθνωφελή διδάγματά της.




Οι Έλληνες με ομόνοια μεγαλουργούν. Οι πρόγονοί μας, μας κληροδότησαν μια ελεύθερη πατρίδα, κερδισμένη με αγώνες, με θυσίες και με το αίμα τους, αλλά μας κληροδότησαν και τις αδυναμίες τους. Η αχίλλεια πτέρνα για τον Έλληνα είναι η διχόνοια, που μας οδηγεί στην καταστροφή. Η αναξιοκρατία, η αρχομανία, μόνιμα χαρακτηριστικά της φυλής μας από τα πανάρχαια χρόνια, που επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Μάλιστα, ενδεικτικό προς τούτο είναι ότι και το αρχαιότερο λογοτεχνικό αριστούργημα του Ελληνικού πνεύματος, η Ιλιάδα του Ομήρου, αρχίζει με αυτό το ελάττωμά μας, τη διχόνοια: «Μήνιν άειδε, θεά... – Για την οργή, για τη διχόνοια, μεταξύ Αχιλλέα και Αγαμέμνονα, τραγούδησέ μου, θεά, την καταραμένη, που τόσες γενναίες ψυχές ξαπόστειλε στον Άδη...». Εδώ, λοιπόν, στην ήμερη γωνιά του ελαιόκαμπου του Άστρους, αποσοβήθηκε ο κίνδυνος εμφυλίου σπαραγμού μεταξύ των στρατιωτικών και των πολιτικών, χάρη προπαντός στη γενναιοψυχία του Θ. Κολοκοτρώνη, ο οποίος έδωσε τόπο στην οργή και υπόγραψε στο Πρακτικό της Συνέλευσης. Πράγματι, η ανεξικακία και η έλλογη παραχωρητικότητα σε τόσο κρίσιμες καταστάσεις, και όχι η γροθιά στο μαχαίρι, αποτελούν χάρισμα των μεγάλων ανδρών. Και έτσι έμεινε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ως ο Μεγάλος μεταξύ των ηρώων δημιουργών του ’21! Και έτσι το Άστρος κατέστη σύμβολο εθνικής ενότητας!




Στην Εθνοσυνέλευση του Άστρους, στη μάχη αυτή του λόγου, νικητής βγήκε διπλά ο πολιτικός λόγος:




Οι Έλληνες, μετά από τόσα χρόνια σκλαβιάς, μετά από μια σκληρή ζωή με πολέμους και θυσίες, καταλάγιασαν και έμαθαν να μιλούν, να συζητούν, να διαφωνούν, να αποφασίζουν για το καλό το δικό τους και της πατρίδας τους, να δημιουργούν οι ίδιοι το μέλλον τους.




Ψήφισαν το πρώτο προσωρινό δημοκρατικό Σύνταγμα, καθώς και τη Διακήρυξη της Συνέλευσης προς την Υφήλιο, μια Διακήρυξη εθνικής ανεξαρτησίας και ανάστασης, μεταφέροντας σε όλη την οικουμένη τη δίκαιη φωνή ενός υπόδουλου λαού που επαναστάτησε υπέρ της ελευθερίας του, υπέρ της πολιτικής και της φυσικής του ύπαρξης, υπέρ των απαράγραπτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων του.




Και για να μη μακρηγορώ, ολοκληρώνω, με απόσπασμα της ίδιας της Διακήρυξης, καθώς αυτή αποτελεί την πεμπτουσία και του Απελευθερωτικού Αγώνα και της Εθνοσυνέλευσης. Η διακήρυξη, λοιπόν, προς την Υφήλιο, έγινε: «εις το όνομα του Ελληνικού Έθνους... και ... ενώπιον Θεού και ανθρώπων για την πολιτικήν των Ελλήνων ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν..., καθώς ανήκει εις ανθρώπους προσπαθούντας ν’ απολαύσουν ατίμητα αγαθά, ό,τι λογής είναι η πολιτική ύπαρξις και ανεξαρτησία και τα οποία αυτά αγαθά δεν γνωρίζουσιν εκ φήμης, αλλ’ έχοντες εστερήθησαν, καθώς ανήκει εις ανθρώπους κατοικούντας γην ηρωικήν... και τέλος καθώς ανήκει εις ανθρώπους πάτριον έχοντας τον Βάρβαρον να καταπολεμώσιν και την πατρίδα να απελευθερώνωσιν».

Κυρίες και Κύριοι,

Όπως λέει σχετικά ο Ιστορικός Διονύσιος ο Αλικαρνασέας: «Της Ιστορίας ιεράν είναι την αλήθειαν ηγούμεθα – Πιστεύουμε ότι η αλήθεια της Ιστορίας είναι ιερή».

Γι’ αυτό και εμείς γυρίζοντας με τη μνήμη μας, πίσω, στο παρελθόν και στην εδώ Εθνική Συνέλευση του Άστρους, παίρνουμε μαθήματα και αντλούμε δύναμη για να προχωρούμε με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση μπροστά, στο μέλλον!

Η Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους ή Δεύτερη Εθνική Συνέλευση του Άστρους ήταν η δεύτερη συνέλευση κατά τα χρόνια της Ελληνικής επανάστασης και έγινε τον Απρίλιο του 1823.
Πίνακας περιεχομένων

* 1 Η διοργάνωση
* 2 Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης
* 3 Σύσταση
* 4 Κατάλογος πληρεξουσίων
o 4.1 Πελοπόννησος
o 4.2 Ύδρα
o 4.3 Σπέτσες
o 4.4 Πόρος
o 4.5 Ψαρρά
o 4.6 Κάσσος
o 4.7 Στερεά Ελλάς
o 4.8 Τρίκερη
o 4.9 Αρχιπέλαγος
o 4.10 Κρήτη
o 4.11 Λοιποί
o 4.12 Το Στρατιωτικόν
* 5 Συμμετέχοντες / παρόντες σύμφωνα με άλλες πηγές
* 6 Αναφορές

[Επεξεργασία] Η διοργάνωση

Ο τόπος της συνέλευσης ήταν δίπλα στη Σχολή Καρυτσιώτη[1]. Πληρεξούσιοι που ήταν προσκείμενοι στην κυβέρνηση έμειναν στο χωριό Αγιαννίτικα Καλύβια, ενώ όσοι υποστήριζαν τους στρατιωτικούς και όσοι ήταν αντίθετοι με την κυβέρνηση, έμειναν στα Μελιγιώτικα Καλύβια. Στο Άστρος άρχισαν να προσέρχονται τα μέλη της κυβέρνησης από τις αρχές Μαρτίου, αλλά χρειάστηκε ένας περίπου μήνας μέχρι να έλθουν οι πληρεξούσιοι. Η συνέλευση άρχισε στις 10 Απριλίου 1823[2] στο Άστρος Κυνουρίας και κράτησε μέχρι τις 30 Απριλίου.[3] Η επόμενη εθνοσυνέλευση, η Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας έγινε τέσσερα χρόνια μετά, το 1827.
[Επεξεργασία] Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης

Στις 13 Απριλίου 1823, αναθεωρήθηκε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, το σύνταγμα το οποίο είχε ψηφιστεί την 1η Ιανουαρίου 1822 από την Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου. Το νέο Σύνταγμα ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου» (δείχνοντας τη συνέχεια του νέου Συντάγματος με το προηγούμενο). Είχε 99 παραγράφους και έδινε το δικαίωμα της ιδιοκτησίας σε όλα τα άτομα που βρίσκονταν στην Ελλάδα, χωρίς περιορισμό στην ιθαγένειά τους.[4] Το Σύνταγμα αυτό αντικαταστάθηκε το 1827 από το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» που ψηφίστηκε στην Τροιζήνα, κατά τη διάρκεια της Γ' Εθνοσυνέλευσης. Κατά τη Συνέλευση αποφασίστηκε να καταργηθούν οι τρεις τοπικοί οργανισμοί, η Πελοποννησιακή Γερουσία, ο Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος και ο Άρειος Πάγος, ο Οργανισμός της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος ώστε να υπάρχει ένα μόνο κέντρο εξουσίας και συντονισμού.

Ένα από τα σημαντικά σημεία της Δεύτερης Εθνοσυνέλευσης είναι η κατάργηση της αρχιστρατηγίας, απόφαση που αν και χωρίς αναφορά στο όνομά του, κατάργησε τη θέση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
[Επεξεργασία] Σύσταση

Στη θέση του προέδρου της συνέλευσης εκλέχθηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ενώ ο Θεοδώρητος Βρεσθένης πήρε τη θέση του αντιπροέδρου και ο Θεόδωρος Νέγρης τη θέση του αρχιγραμματέα. Πρόεδρος του Βουλευτικού εκλέχθηκε ο Ιωάννης Ορλάνδος.

Στις 13 Απριλίου 1823, αναθεωρήθηκε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, το σύνταγμα το οποίο είχε ψηφιστεί την 1η Ιανουαρίου 1822 από την Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου. Το νέο Σύνταγμα ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου» (δείχνοντας τη συνέχεια του νέου Συντάγματος με το προηγούμενο). Είχε 99 παραγράφους και έδινε το δικαίωμα της ιδιοκτησίας σε όλα τα άτομα που βρίσκονταν στην Ελλάδα, χωρίς περιορισμό στην ιθαγένειά τους.[4] Το Σύνταγμα αυτό αντικαταστάθηκε το 1827 από το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» που ψηφίστηκε στην Τροιζήνα, κατά τη διάρκεια της Γ' Εθνοσυνέλευσης. Κατά τη Συνέλευση αποφασίστηκε να καταργηθούν οι τρεις τοπικοί οργανισμοί, η Πελοποννησιακή Γερουσία, ο Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος και ο Άρειος Πάγος, ο Οργανισμός της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος ώστε να υπάρχει ένα μόνο κέντρο εξουσίας και συντονισμού.

Ένα από τα σημαντικά σημεία της Δεύτερης Εθνοσυνέλευσης είναι η κατάργηση της αρχιστρατηγίας, απόφαση που αν και χωρίς αναφορά στο όνομά του, κατάργησε τη θέση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.